%0 Journal Article %T واج‌آرایی در زبان ترکی %J مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران %I دانشگاه رازی %Z 2345-2579 %A صادقی, وحید %A محمودی, سولماز %D 2022 %\ 06/22/2022 %V 10 %N 2 %P 39-57 %! واج‌آرایی در زبان ترکی %K ساخت هجا %K نشان‎داری %K رسایی %K محدودیت واج‌آرایی %K آغازه %K پایانه %R 10.22126/jlw.2021.6519.1552 %X پژوهش حاضر با استفاده از یک پیکره زبانی وسیع، الگوهای واج‌آرایی نظام آوایی زبان ترکی را بررسی کرده است. برای این منظور، در یک مطالعۀ آماری توزیع طبقات مختلف همخوان‎های ترکی در جایگاه‎های آغازه و پایانۀ هجا و همچنین آرایش این طبقات در‌ خوشه‌های همخوانی واقع در پایانۀ هجا در cvcc و مرز هجا در c.c بررسی شد. نتایج نشان داده است که همخوان‌های انفجاری و سایشی در جایگاه آغازه تمامی واکه‌ها فراوانی بیشینه دارند که این الگوی توزیعی با سلسله‌مراتب محدودیت‌های ONSET/X براساس مقیاس رسایی سلکرک هماهنگ است. درمقابل، نتایج مربوط به واج‌آرایی هجا برحسب عناصر ساختی پایانه در هجاهای cvc و cvcc نشان داد که همخوا‌ن‌های رسا نسبت به همخوان‌های انفجاری به هسته نزدیک‎تر هستند که این با پیش‌بینی‌های نظام سلسله‌مراتبی خانوادۀ محدودیت‌های CODA/X* مغایر است؛ یافته‎های آماری مربوط به خوشه‌های همخوانی واقع در پایانۀ هجا در cvcc نشان داد که خوشة روان-انفجاری فعّال‎ترین خوشة همخوانی پایانی است؛ بنابراین، توزیع واج‌ها براساس عناصر ساختی پایانی در cvcc توزیعی مطابق با اصل توالی رسایی با حداقل نشان‎داری واج‌آرایی است؛ امّا خوشه‌های همخوانی واقع در مرز هجا، برخلاف خوشه‌های پایانی، انواع مختلف همنشینی‎های واجی شامل دو عضو با طبقة طبیعی یکسان و یا دو عضو همانند را در بر می‌گیرد.  %U https://jlw.razi.ac.ir/article_2178_9853847e92c91602c8b1d09281d0eb1a.pdf