دانشگاه رازی
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران
2345-2579
2676-573X
2
5
2014
06
22
بررسی جایگاه بینشان قید حالت در زبان فارسی
1
19
FA
مهرزاد
منصوری
دانشگاه شیراز
mans1252000@yahoo.com
پژوهش حاضر جایگاه بینشان قید در زبان فارسی را مورد ارزیابی قرار میدهد. به این منظور پرسشنامهای مرکب از بیست جملة نامرتب در اختیار سی نفر از گویشوران قرار گرفته است. هر یک از جملات دارای یک قید حالت است که به طور تصادفی نامرتب شده است. نتایج این تحقیق که از 600 جمله به دست آمده است، نشان میدهد که قیود انتخابشده عمدتاً به صورت معناداری در یکی از جایگاهها به کار رفتهاند. این تحقیق نشان میدهد که جایگاه بینشان قید به ویژگیهای نحوی معنایی بافت زبانی و نوع قید وابسته است. این پژوهش همچنین نشان میدهد که اگرچه به نظر میرسد برداشت و سلیقة شخصی گویشور در تعیین جایگاه قید دخیل باشد اما تحلیل آماری خلاف این را ثابت میکند. این پژوهش علاوه بر معرفی جایگاه بینشان هر یک از قیود مورد بررسی، نسبت نشانداری در خصوص هر یک از قیود را نشان میدهد. همچنین تحلیل پوستهای مشروط به اینکه قید را به صورت افزوده و ضمیمه نشان دهد، میتواند تحلیل مناسبی از جایگاه قید به شمار آید.
قید,افزوده,برنامة کمینهگرا,زبان فارسی,گروه پوستهای
https://jlw.razi.ac.ir/article_344.html
https://jlw.razi.ac.ir/article_344_32e7540868f20b6880c953bac6f3931b.pdf
دانشگاه رازی
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران
2345-2579
2676-573X
2
5
2014
06
22
ساخت ناگذرا در گویش بختیاری مسجدسلیمان
21
40
FA
والی
رضایی
دانشگاه اصفهان
vali.rezai@fgn.ui.ac.ir
فرخنده
شجاعی
دانشگاه اصفهان
<span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA">ساخت ناگذرا ساختی است که فعل آن دارای جهت معلوم بوده و تنها یک گروه اسمی به عنوان موضوع مرکزی دارد. از نظر نقش معنایی، گروه اسمی موجود در این ساخت، همچون گروه اسمی ساخت مجهول، نقش معنایی مفعولی دارد. این جستار تلاش دارد تا با بررسی دادههای گویشی نشان دهد ساخت ناگذرا در گویش بختیاری دارای چه ویژگیهایی بوده و تفاوت آن با ساخت مجهول در چیست؟ فعل گذرا و سببی از افزودن پسوند </span><span lang="FA" dir="LTR"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">-(e)n</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA">به پایان مادة مضارع گذرا ساخته میشود و ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> ماضی آن با افزودن پسوند</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">īδ</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-theme-font: major-bidi;" lang="FA">-</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> به ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> مضارع به دست میآید. افعال ناگذرا نیز با افزودن پسوند</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">eh </span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-theme-font: major-bidi;" lang="FA">-</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> به پایان اسم، صفت و ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> مضارع فعلهای اصلی یا بدون افزودن پسوند ساخته میشوند. ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> ماضی این افعال نیز از افزودن پسوند </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">est</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-theme-font: major-bidi;" lang="FA">-</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> به ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> مضارع به دست آید. ساخت مادة ناگذرا در ساخت مجهول نیز به کار میرود. در نتیجه هر دو ساخت مجهول و ناگذرا دارای شباهت روساختی هستند؛ اما همانند زبان فارسی تفاوت این دو ساخت، با آوردن عامل در ساخت مجهول به صورت گروه حرف اضافهای مشخص میگردد. همچنین با استفاده از عبارت قیدی </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">xos be xos</span><span style="font-family: 'B Lotus';"> <span lang="FA">(خود به خود) در ساخت ناگذرا به جای عبارت کنادی در مجهول میتوان به تفاوت دو ساخت پی برد.</span></span> <br /><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA">ساخت ناگذرا ساختی است که فعل آن دارای جهت معلوم بوده و تنها یک گروه اسمی به عنوان موضوع مرکزی دارد. از نظر نقش معنایی، گروه اسمی موجود در این ساخت، همچون گروه اسمی ساخت مجهول، نقش معنایی مفعولی دارد. این جستار تلاش دارد تا با بررسی دادههای گویشی نشان دهد ساخت ناگذرا در گویش بختیاری دارای چه ویژگیهایی بوده و تفاوت آن با ساخت مجهول در چیست؟ فعل گذرا و سببی از افزودن پسوند </span><span lang="FA" dir="LTR"> </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">-(e)n</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA">به پایان مادة مضارع گذرا ساخته میشود و ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> ماضی آن با افزودن پسوند</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">īδ</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-theme-font: major-bidi;" lang="FA">-</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> به ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> مضارع به دست میآید. افعال ناگذرا نیز با افزودن پسوند</span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">eh </span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-theme-font: major-bidi;" lang="FA">-</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> به پایان اسم، صفت و ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> مضارع <br /> فعلهای اصلی یا بدون افزودن پسوند ساخته میشوند. ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> ماضی این افعال نیز از افزودن پسوند </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">est</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-theme-font: major-bidi;" lang="FA">-</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> به ماد</span><span style="font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;" lang="FA">ۀ</span><span style="font-family: 'B Lotus';" lang="FA"> مضارع به دست آید. ساخت مادة ناگذرا در ساخت مجهول نیز به کار میرود. در نتیجه هر دو ساخت مجهول و ناگذرا دارای شباهت روساختی هستند؛ اما همانند زبان فارسی تفاوت این دو ساخت، با آوردن عامل در ساخت مجهول به صورت گروه حرف اضافهای مشخص میگردد. همچنین با استفاده از عبارت قیدی </span><span style="font-family: 'Times New Roman',serif; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';" dir="LTR">xos be xos</span><span style="font-family: 'B Lotus';"> <span lang="FA">(خود به خود) در ساخت ناگذرا به جای عبارت کنادی در مجهول میتوان به تفاوت دو ساخت پی برد.</span></span>
https://jlw.razi.ac.ir/article_345.html
https://jlw.razi.ac.ir/article_345_1da1074f6b79b94bd7c25501f0084e23.pdf
دانشگاه رازی
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران
2345-2579
2676-573X
2
5
2014
06
22
تحلیل آکوستیکی ”آهنگ“ در قصهگویی کودکان فارسیزبان بر پایۀ الگوی خیزان، افتان و پیوستگی
41
60
FA
آوا
ایمانی
دانشگاه اصفهان
asiyehimani@gmail.com
بتول
علی نژاد
دانشگاه اصفهان
batool_alinezhad@yahoo.com
پژوهش حاضر به تحلیل آکوستیکی آ<em>هنگ</em> در قصهگویی کودکان فارسیزبان 6-5 ساله و میزان همبستگی آن با عامل جنسیت میپردازد. به همین منظور توزیع الگوهای زیر و بمی و دیرش آهنگ در پارهگفتارهای پرسشی (40 پارهگفتار پرسشی) تولیدشده در فرایند قصهگویی کودکان، مورد بررسی قرار میگیرد. در این جستار بر پایۀ الگوی خیزان، افتان و پیوستگی تیلر (2009) به تحلیل و اندازهگیری پارامترهای آکوستیکی ”دامنۀ زیر و بمی“ و میزان ”دیرش“ پرداخته میشود. در ادامه با تحلیل آماری و با بهرهگیری از آزمون <br /> تیمستقل، میزان همبستگی و معناداری رابطۀ بین عامل جنسیت و چگونگی الگوی آهنگ در گفتار کودکان مورد تحلیل قرار میگیرد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عامل جنسیت بر چگونگی الگوی آهنگ در قصهگویی چندان تأثیرگذار نبوده و علیرغم وجود برخی تفاوتهای ظاهری، در هر دو پارامتر آکوستیکی ”دامنۀ زیر و بمی“ و ”دیرش“، تفاوتها معنادار نیست. به عبارت دیگر، هم مقادیر دیرش عناصر افتان و خیزان و همدامنۀ زیر و بمی این عناصر در دو جنس دختر و پسر، تفاوت قابل ملاحظهای با یکدیگر ندارد. گرچه میانگین مقادیر دامنۀ زیر و بمی و دیرش در بخش خیزان، در کودکان دختر و در بخش افتان در کودکان پسر بزرگتر است، اما این تفاوت به لحاظ آماری معنادار نیست.
آهنگ,جنسیت,مدل آوایی خیزان,افتان و پیوستگی,قله,دیرش,دامنۀ زیر و بمی
https://jlw.razi.ac.ir/article_346.html
https://jlw.razi.ac.ir/article_346_b6192ab6bb888f2498fa1f4919c70dde.pdf
دانشگاه رازی
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران
2345-2579
2676-573X
2
5
2014
07
23
سازوکار معناپردازی رنگ در بیلبوردهای تجاری شهر تهران: مطالعة موردی بیلبوردهای تجاری شرکت بیمة معلم، پودر تاژ و اسنک چیتوز
61
84
FA
نرجس
منفرد
دانشگاه الزهرا
narjes.monfared@yahoo.com
فریده
حق بین
دانشگاه الزهرا
faridehaghbin@yahoo.com
واکاوی نظام نشانهای رنگ در گفتمان برخی بیلبوردهای تجاریِ شهر تهران به نمایاندن ابعاد معنایی <br /> میانجامد که در این پژوهش برآنیم به شیوهای نظاممندی بدان بپردازیم. پیکرة پژوهش، دربرگیرندة سه بیلبورد تجاری شرکتهای بیمة معلم، پودر تاژ و اسنک چیتوز است که در فاصلۀ سالهای 1392 تا 1394، به روش میدانی از محدودة شهر تهران عکسبرداری شدند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و از رویکرد تلفیقی به عنوان ابزار پژوهش، بهره گرفته شد که دربرگیرندة روش نشانهشناختی کرس و فان لیون (2002)، فان لیوون (2011) و هولتز شوهه (2006) است و بر اساس آن مشخصههای کمینة رنگی همراه با فرانقشهای اندیشگانی، بینافردی و متنی رنگ، در تحلیل پیکرۀ پژوهش به کار گرفته شدند. همچنین، بر هماهنگی رنگی علاوه بر ویژگی تضاد مکمل توجه شد. نتایج پژوهش نشان داد در پیکرۀ پژوهش، معناپردازی نظام نشانهای رنگ با در نظر گرفتن مشخصههای کمینة رنگ و فرانقشهای آن، درون بافت اجتماعی- فرهنگی و بافت موقعیتی به شکل تثیبتیافتهتری قابل بررسی است. در این راستا، فرانقش متنی رنگ از طریق پیوندهای درونمتنی مابین سازههای نظام نشانهای رنگ و بر پایة پیوندهای برونمتنی با سایر نظامهای نشانهای مانند تصویر و کلام نقش تعیینکنندهای در مقایسه با فرانقش اندیشگانی و فرانقش بینافردی در معناپردازی رنگ داشته است.
معناپردازی رنگ,گفتمان بیلبورد تجاری,فرانقشهای رنگ,مشخصههای کمینة رنگ,تهران
https://jlw.razi.ac.ir/article_347.html
https://jlw.razi.ac.ir/article_347_1d84966d840ebf10ef28b2135a2d918f.pdf
دانشگاه رازی
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران
2345-2579
2676-573X
2
5
2014
07
23
سبکشناسی نحوی داستان ”قفس“ صادق چوبک بر اساس صدای دستوری
85
104
FA
شیما
ابراهیمی
دانشگاه فردوسی مشهد
shima.ebrahimi@yahoo.com
محمود رضا
قربان صباغ
دانشگاه فردوسی مشهد
mrg.sabbagh@.um.ac.ir
هدف از پژوهش حاضر بررسی مقولة نحویِ صدای دستوری در داستان کوتاه ”قفس“ صادق چوبک است.هموارهمیاناندیشهوسبکنحوینویسندهارتباطوجودداردوبا در نظرگرفتناینارتباطمیتواندیدگاهغالبچوبکراتبییننمود. ”قفس“ طرحی است دربارۀ جهانی که بر بنیاد تنازع بقا قرار گرفته است و مرغ و خروسهای اسیر در قفس، تمثیلی از جامعۀ بشری هستند. یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد که در این داستان، پربسامدترین صدای دستوری، صدای منفعل است و بسامد بالای این صدای دستوری (80%) انعکاسدهندة این دیدگاه چوبک است که انسانها به عنوان موجوداتی کنشگر سعی میکنند تا خود را از جبر زیستی که اسیر آن هستند، نجات دهند و برای زنده ماندن جدال میکنند. اما چون تحت تسلط نیروهای قهار و قوانین جبری هستند، به ناچار باید در برابر این نیروها، منفعل و پذیرنده باشند. لازم به ذکر است که در این داستان، تعداد زیادی از صداهای دستوری فعال نیز در معنای پنهان به صورت منفعل هستند و بخشی از صدای دستوری فعال، بیانگر دیدگاه و تفکر مرگاندیشی چوبک است که تقدیر یا مرگ، پیوسته در حال انجام کنشِ کشتن انسانهاست و یکییکی انسانها را هلاک میکند و انسانها چارهای جز تسلیم شدن در برابر این سرنوشتِ محتوم ندارند. بنابراین اعتقاد به جبر، تقدیر و سرنوشت و تلاش نافرجام انسان برای رهایی از آن با صدای دستوری منفعل نمود مییابد که میتواند بیانگر اندیشۀ ناتورالیستی چوبک باشد.
سبک نحوی,صدای دستوری,صادق چوبک,داستان کوتاه قفس,ناتورالیسم
https://jlw.razi.ac.ir/article_348.html
https://jlw.razi.ac.ir/article_348_44a32710a6863ca39c992d5d2d95ab11.pdf
دانشگاه رازی
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران
2345-2579
2676-573X
2
5
2014
07
23
نظام واژهسازی در چارچوب نظریۀ نامنگری اشتکاور با نگاهی به زبان فارسی
105
124
FA
هما
اسدی
دانشگاه الزهرا
hama_asadi68@yahoo.com
آزیتا
عباسی
دانشگاه الزهرا
aabbassi1379@yahoo.com
نینا
حسینی کیونانی
دانشگاه الزهرا
nina.hosseini@student.alzahra.ac.ir
این مقاله به معرفی نظام واژهسازی در چارچوب نظریۀ نامنگری اشتکاور میپردازد. نظریۀ نامنگری اشتکاور نظریهای شناختمحور است که نیازهای نامگذاری جوامع زبانی را مدنظر قرار میدهد و بر نقش فعال و ظرفیت شناختی مبدع یا واژهساز در خلق واژه تأکید میکند. هدف از نگارش این مقاله، توصیف نظام واژهسازی در چارچوب نظریۀ نامنگری اشتکاور است، ضمن آن که تلاش خواهد شد با اراﺋۀ نمونههایی از واحدهای واژگانی زبان فارسی، مبانی این نظریه تبیین و ارزیابی شود. تحلیل دادهها نشان داد که با توجه به طرحوارۀ نظریۀ نامنگری و وجود هفت سطح یعنی جامعۀ زبانی، واقعیت فرازبانی، سطح مفهومی، سطح معنایی، سطح نامنگری، سطح نامگیری و سطح واجی و همچنین با وجود پنج نوع واژهسازی مفروض در این نظریه میتوان نظامهای واژهسازی را توصیف و تبیین کرد.
نامگذاری,نظام واژهسازی,نظریۀ نامنگری,زبان فارسی,اشتکاور
https://jlw.razi.ac.ir/article_349.html
https://jlw.razi.ac.ir/article_349_aea3d77c993889a9221414c552cd59e0.pdf