گروه فعلی شکافته در فارسی: تمایز هستۀ جهت و فعل کوچک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان‌شناسی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

در بیش از دو دهۀ گذشته، این فرضیه که گروه فعلی متشکّل از دو فرافکن گروه فعلی کوچک یا گروه جهت و گروه فعل واژگانی است، فرضیۀ پذیرفته‌شده‌ای در میان زبان‌شناسان چامسکیایی محسوب می‌شود؛ امّا پژوهش­های اخیر دربارۀ ساختار گروه فعلی، براساس فرضیۀ گروه فعل کوچک شکافته، هستۀ جهت را متفاوت از هستۀ فعل کوچک و گروه فعلی را متشکّل از سه فرافکن می­دانند که عبارت­اند از: گروه فعلی کوچک، گروه جهت و گروه فعل واژگانی. در این تحلیل، فعل کوچک، فعل‌ساز است و نوع رویداد را نشان می‌دهد. جهت، موضوع بیرونی را معرّفی می‌کند و هستۀ گروه فعل واژگانی، ریشه‌ای بی‌مقوله است. تعامل تکواژ سببی و فعل سبک در ساخت­های سببی مرکّب و حضور موضوع بیرونی در ساخت‌های دارای فعل سبک، نمونۀ مواردی هستند که طرح دولایه‌ای گروه فعلی را در زبان فارسی به چالش می‌کشند. پژوهش حاضر با ارائۀ شواهدی از ساخت‌های سببی در زبان فارسی نشان می‌دهد که گروه فعلی، سه‌لایه‌ای بوده و هستۀ جهت و فعل کوچک به­طور مستقل و متفاوت از یکدیگر در گروه فعلی ایفای نقش می­کنند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آهنگر، عباسعلی (1387). تحلیل پوسته‌ای گروه فعلی بر پایۀ برنامۀ کمینه‌گرا. زبان و زبان‌شناسی، 4 (7)، 1-25.
انوشه، مزدک (1394). مسئلۀ مجهول در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا. پژوهش‌های زبان‌شناسی، 6 (1)، 1-20.
درزی، علی و انوشه، مزدک (1389). حرکت فعل اصلی در فارسی: رویکردی کمینه‌گرا. زبان‌پژوهی، 2 (3)، صص. 21-55.
Baker, M.C. (1988). Incorporation. Chicago: CUP.
Chomsky, N. (1995). The Minimalist Program. Cambridge: MIT Press.
Folli, R. & H. Harley (2005). Flavors of v: Consuming Results in Italian and English. In: R. Slabakova & P. Kempchinsky (Eds.), Aspectual Inquiries, (pp. 95-120). Dordrecht: Kluwer.
-------------------------- & S. Karimi (2005). Determinants of Event Type in Persian Complex Predicates. Lingua, 115 (10), 1365-1401.
Hale, K. & S. J. Keyser (2002). Prolegomenon to a theory of argument structure. Cambridge: MIT Press.
Harley, H. (2009). The Morphology of Nominalizations and the Syntax of vP. In: M. Rathert, & A. Giannakidou (Eds.), Quantification, Definiteness, and Nominalization, (pp. 320-342). Oxford: Oxford University Press.
------------- (2013). External Arguments and the Mirror Principle: On the Distinctness of Voice and v. lingua, 125, 34-57.
------------- (2017). The “Bundling” Hypothesis and the Disparate Functions of Little v. In: R. D’Alessandro, I. Franco & A. J. Gallego (Eds.), The Verbal Domain, (pp. 3-28) Oxford: Oxford University Press.
Karimi-Doostan, Gh. (2005). Light Verbs and Structural Case. Lingua, 115 (3), 1737-1756.
-------------------------- (2013). Voice and v: Evidence from Kurdish and Persian, Little v Conference, Leiden, https://linguistlist.org/issues/24/24-3089.
Key, G. (2013). The Morphosyntax of Turkish Causative Construction. Ph.D. Dissertation, Department of Linguistics. University of Arizona.
Kratzer, A. (1996). Severing the External Argument from its Verb. In: J. Rooryck & L. Zaring (Eds.), Phrase Structure, the Lexicon, (pp. 109-137). Dordrecht: Springer.
Megerdoomian, K. (2001). Event Structure and Complex Predicates in Persian. Canadian Journal of Linguistics, 46 (1), 97-125.
Pylkkänen, L. (2002). Introducing Arguments. Ph.D. Dissertation, Department of Linguistics, Massauchussets Institute of Technology.
--------------------- (2008). Introducing Arguments. Cambridge: MIT Press.
Siddiqi, D. (2009). Syntax within the Word: Economy, Allomorphy and Argument Selection in Distributed Morphology, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
Vahedi-Langrudi, M. (1996). The Syntax, Semantics and Argument Structure of Complex Predicates in modern Farsi. Ph.D. Dissertation, Department of Linguistics, University of Ottawa.
Wood, J. & A. Marantz, (2017). The Interpretation of External Arguments. In: R. D’Alessandro, I. Franco & Á. Gallego (Eds.), The Verbal Domain. (pp. 255-298). Oxford: Oxford University Press.