تحلیل فشرده سازی در سینما در چارچوب نظریه آمیختگی مفهومی در فیلم سینمایی رقص در غبار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان‌ شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران گروه زبان‌شناسی همگانی، پردیس علوم تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 استادیار گروه زبان‌شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

3 دانشیار گروه زبان‌شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران دانشیار گروه زبان و زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

فشرده­سازی از مفاهیم کلیدی و نقطة عطف نظریۀ آمیختگی مفهومی (فوکونیه و ترنر، 2002) است. این نظریه که در چارچوب معنی‌شناسی شناختی تدوین شده است، درپی ارائة مدلی شناختی برای ساخت معنا است. فشرده­سازی به انسان امکان می­دهد تا به­­طور هم­زمان زنجیره­های پی­درپی و پراکندة استدلال منطقی را کنترل و معنای آن­ها را درک کند. پژوهش حاضر سعی دارد با هدف تبیین فرایند فشرده­سازی در ایجاد نوآوری، تصویرسازی و ماهیت پویای ساخت معنا در شبکة آمیختگی مفهومی به بررسی مضامین نهفته در فیلم رقص­در­غبار به کارگردانی اصغر فرهادی (1381) بپردازد. یافته­ها بیان­گر آن است که رابطة حیاتی برون­فضاییِ بازنمایی به­کاررفته، از بسامد تکرار بالایی نسبت به سایر روابط حیاتی برخوردار بوده و پس از آن، به­ترتیب بسامدِ کاربرد روابط قیاس و تغییر، علّت - معلول و جزء - کل و درنهایت، روابط زمان، واسنجی و مکان قرار می­گیرند که در فضای آمیخته در روابط حیاتی درون­فضایی یکتایی، هویت، زمان­سنجه­ای، رابطة مقوله­ای و ویژگی فشرده می­شوند. افزون بر این، یافته­ها نشان می­دهد این نظریه در ایجاد مفاهیم نوظهور و پیوستگی معنایی کفایت قابل قبولی دارد، امّا به­­نظر می­رسد در بازنمایی انسجام روایی فیلم چندان توانمند ظاهر نمی­شود.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اردبیلی، لیلا، بهزاد برکت، بلقیس روشن، و زینب محمدابراهیمی (1394). پیوستگی معنایی متن از منظر نظریة آمیختگی مفهومی. دوماهنامة جستارهای زبانی، 6 (5)، 27-47.
اردبیلی، لیلا (1392). معناشناسی شناختی و کارکرد نظریة آمیختگی مفهومی در قصّه‌های عامیانة ایرانی. پایان‌نامة دکتری زبان­شناسی. دانشگاه پیام نور تهران.
برکت، بهزاد، بلقیس روشن، زینب محمدابراهیمی و لیلا اردبیلی (1391). روایت­شناسی شناختی (کاربست نظریة آمیختگی مفهومی بر قصّه­های عامیانة ایرانی). ادب­پژوهی، 6 (21)، 9-31.
بهادری، محمد باقر و افسانه سلمانی  (1394). بررسی تحلیلی مفهوم ظلم و مصادیق آن در شعر پروین. نشریۀ زبان و ادب فارسی، 68 (231)، 17-40.
حسام­پور، سعید و هاله سینایی نوبندگانی (1394). بررسی ارتباط مهارت­های تفکّر نقّادانه و فرایندهای ساخت معنا در ذهن در نمایشی از مجموعة کلاه قرمزی. تفکّر و کودک، 6 (1)، 19-44.
صادقی، لیلا (1392). ادغام نوشتار و تصویر در متون ادبی براساس نظریة ادغام مفهومی. جستارهای زبانی، 4 (3)، 75-103.
صفوی، کوروش (1383). درآمدی بر معنی­شناسی. چاپ دوّم، تهران: سورة مهر.
طاهری، صدرالدین (1394). باژگونی مفهوم یک نماد (بررسی کهن­الگوی مار در ایران و سرزمین­های همجوار). هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی (هنرهای زیبا)، 20 (3)، 25-34.
طاهری، محمد و حمید آقاجانی (1392). تبیین کهن­الگوی سفر قهرمان براساس آرای یونـگ و کمبـل در هفت‌خوان رستم. فصلنامة ادبیات عرفانی و اسـطوره­شـناختی، 9 (32)، 35-45.
غیبی، مژده و الخاص ویسی (1394). تجلّی سه نمود حیوانی آناهیتا در افسانه­های عامیانة ایرانی. دوفصلنامة علوم ادبی، 5 (8)، 117-142.
قائمی، فرزاد، ابوالقاسم قوام و محمدجعفر یاحقی (1388). تحلیل نقش نمادین اسطوره آب و نمودهای آن در شاهنامه­ فردوسی براساس روش نقد اسطوره­ای.جستارهای ادبی، 42 (165)، 47-67. .
Cook, A. (2010). Shakespearean Neuroplay: Reinvigorating the Study of Dramatic Texts and Performance through Cognitive Science. PALGRAVE MACMILLAN Publication.
Dancygier, B. (2012). The Language of Stories: A Cognitive Approach. Cambridge: Cambridge University Press.
Evens, V. & M. Green (2006). Cognitive linguistics: An introduction.Great Britain: Rutledge.
Fauconnier, G. (1994). Mental spaces: Aspects of meaning construction in natural language. Cambridge: Cambridge University Press.
------------------ (1997). Mapping in thought and language. Cambridge: Cambridge University Press.
------------------ (2000). Compression and Emergent Structure. at http://blending. stanford.edu/.
------------------ & M. Turner (2000). Compression and Global Insight. Cognitive Linguistics, 11 (3/4), 283-304.
--------------------------------------  (2002). The way we think: Conceptual blending and the mind's hidden complexities. New York: Basic Books.
Gibbs, R. W. (2000). Making Good Psychology out of Blending Theory, Cognitive Science, 11 (3/4), 347-358.
Joy, A., J. Sherry & J. Deschenes (2009). Conceptual Blending in Advertising. Journal of Business Research. 62 (1), 39-49.
Porto, M. D. & M. Romano (2010). Conceptual Integration in Natural Oral Narratives. Narratology, 12, 15-31.
Stanko, Z. (2015). Pragmatic Aspects of Humor in Eddie Izzard‘s Stand -Up Routines, Master‘s thesis. Faculty of Humanities and Social Sciences, Zagreb.
Turner, M. (2006). Compression and Representation. Language and Literature', 15 (1), 17-27.