بررسی قالب‌های معنایی و روش‌های بیان جهت در فعل‌های حرکتی فارسی: آمدن و رفتن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشکدة زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه زبان‌شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با تمرکز بر دو مسیر بالا و پایین و ترکیب این دو با فعل­های حرکتی رفتن و آمدن، کوشیده است تا قالب­های معنایی فعل­های ساخته­شده از این دو مسیر را در دو زبان فارسی و انگلیسی با یکدیگر مقایسه کند و به این­ترتیب، کارایی پایگاه شبکۀ قالبی را برای توصیف زبان فارسی بررسی نماید. بدین­منظور، تعداد (120) جمله شامل فعل­های مسیرنمای پیش­گفته از پیکرة اصلی بی­جن­خان استخراج و سپس سعی شد با استفاده از پایگاه شبکة قالبی، قالب­های معنایی هرکدام از این افعال با معادل انگلیسی آن مقایسه شود. درنهایت نگارندگان با مقایسة قالب­ها به این نتیجه رسیدند که شبکة قالبی برای آن­دسته از فعل­های مسیرنمای فارسی که مسیر یا جهت را در قید پیشوندی فعل کدگذاری می­کنند، قالب متفاوتی با معادل انگلیسی آن دارد؛ ازسوی دیگر، در نوشتار پیش رو به روابط استعاری این افعال با قالب­های معنایی دیگر نیز اشاره شد و به­طور کلّی این نتیجه به­دست آمد که زبان ویژه­بودن این نوع رابطه و همچنین بازنمود نحوی متفاوت افعال و کدگذاری مختلف جهت در آن­ها، بیان­گر لزوم درنظرگرفتن تفاوت­های زبانی به­منظور کارایی بیشتر شبکۀ قالبی برای توصیف زبان­های دیگر است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آریانپور، عباس و منوچهر آریانپور (1386). فرهنگ فارسی - انگلیسی جیبی آریانپور. تهران: امیرکبیر.
ازکیا، ندا (1391). واژگانی­شدگی در فعل­های حرکتی فارسی: الگویی تازه. زبان و زبان­شناسی، 8 (15)، 83-104.
اسلامی­پور، نجمه و محمدحسین شرف­زاده (1398). مقایسه افعال حرکتی در دو زبان فارسی و انگلیسی ازدیدگاه شناختی و رده­شناختی. زبان پژوهی، 11 (31)، 223-246.
حامدی شیروان، زهرا و شهلا شریفی (1393). بررسی رده­شناختی مقولة «قمر» در ساخت رویدادی افعال حرکتی در زبان فارسی. جستارهای زبانی، 5 (18)، 71-89.
سیدان، الهام (1398). بررسی افعال حرکتی در شرح شطحیات روزبهان بقلی با رویکردی شناختی. متن­شناسی ادب فارسی. 11 (41)، 109-125.
شاه­حسینی، فائقه؛ بلقیس روشن؛ نرجس­­بانو صبوری و آرزو نجفیان (1396). بررسی گذرایی فعل­های حرکتی در زبان فارسی. جستارهای زبانی، (7)، 117-136.
عموزاده، محمد و رضا سلطانی (1391). رویکردی شناختی به چندمعنایی: مطالعة موردی فعل حرکتی «آورن». مجموعه­مقالات سومین هم­اندیشی معناشناسی (به­­کوشش سپیده عبدالکریمی)، (صص 233-256). تهران: نشر نویسة پارسی.
گلفام، ارسلان؛ آزیتا افراشی و غزاله مقدم (1392). مفهوم­سازی افعال حرکتی بسیط زبان فارسی: رویکردی شناختی. مطالعات زبان­ها و گویش­های غرب ایران، 1 (3)، 103-122.
مسگرخویی، مریم (1392). بازنمود مسیر در افعال حرکتی فارسی. دستور (ویژه­نامه فرهنگستان)، (9)، 74-92.
References
Akhavan, N., N. Nozari & T. Goksun. (2017). Expression of motion events in Farsi. Language Cognition and NeuroScience, 32 (6), 792-804.
Babai, H. (2011). Lexicalization of motion event in Persian. In: Theory and Practice in Language Studies, 1 (2). February 2011.
Feizabadi, P. S. & Pado, S. (2012). Automatic identification of motion verbs in WordNet and FrameNet. Proceedings of KONVENS, Vienna, September 19, 70-79.
Fillmore, C. J. (1968). The case for case. In: P. Cole, & J. Sadock (Eds.), Syntax and semantics 8: Grammatical Relations, (pp. 59-81). New York: Academic Press.
------------------- (1977 a). The case for case reopened. In: P. Cole & J. Sadock (Eds.), Syntax and Semantics 8: Grammatical Relations, (pp. 59-81). New York: Academic Press.
------------------- (1977 b). Scenes-and-frames semantics. In: A. Zampoli (Ed.), Linguistic Structures Processing (Fundamental Studies in Computer Science 5), (pp. 55-81). Amesterdam: North Holland.
------------------- (1982). Frame semantics. The Linguistic Society of Korea: Linguistic in the Morning Calm, 65-173.
------------------- (1985). Frames and the semantics of understanding. Quaderni di Semantica 6, 222-254.
------------------- & Atkins, B. T. S. (1994). “Starting where the Dictionaries stop: The challenge for Computational Lexicography,” In: B. T. S. Atkins, & A. Zampolli (Eds.), Computational Approaches to the Lexcon, (pp. 349-393). Oxford: Oxford University Press.
Imani, Z. & R. Motavallian (N.D.). Motion verbs of manner in FrameNet: A comparison between Persian and English. Kervan-International Journal of Afro-Asiatic Studies, 1 (24), 2020.
Safari, A. & L. Rahmatinejad (2018). Frame semantics: Applying FrameNet principles to “touring” and “travel” semantic frames in Persian. Biannual Journal of Applications of Languages Studies (JALS), 1 (1), 59-76. Autumn & Winter 2017-2018.
Talmy, L. (2000). Toward a cognitive semantics. Vol. II. Cambridge: MIT Press.