جایگاه قید در ساخت‌های چندپرسش‌واژه‌ای زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای زبان‌شناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

2 استادیار گروه زبان انگلیسی و زبان‌شناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، گیلان، ایران.

چکیده

ساخت­های چندپرسش­واژه­ای زبان فارسی به دو نوع اصلی متوالی و گسسته تقسیم می­شوند. گروه متوالی شامل دو نوع ساده و هم­پایه است. در گروه گسسته، پرسش­واژه­های هم­پایه جدا از هم هستند. هدف از جستار پیش رو، بررسی رفتار نحوی ساخت­های چندپرسش‌واژه­ای در رابطه با جایگاه قیدهای گوینده­محور است. بدین منظور، ابتدا عملکرد ساخت­های چندپرسش­واژه­ای را از نظر باهم­آیی بررسی کرده، سپس به جایگاه قیدهای گوینده­محور در این نوع ساخت­ها می­پردازیم تا بدانیم جایگاه قید با آرایش پرسش­واژه­ها چه ارتباطی دارد. چارچوب نظری پژوهش گراشانین-یوکسِک (2017)، لیپتاک (۲۰۱۱) و نیز چیتکو و گراشانین-یوکسِک (۲۰۱۳) و از نوع توصیفی - تحلیلی است. بررسی داده­ها در رابطه با ترتیب پرسش­واژه­ها نشان می­دهد که باهم­آیی پرسش­واژه­ها به­جز ساخت‌های پرسشی چندگانه با ترتیب افزوده­ای - افزوده­ای در بقیة موارد دستوری است. بررسی جایگاه قیدهای گوینده­محور نیز نشان می­دهد «ازهمه­مهم­تر»، تنها قیدی است که بیشترین کاربرد را در این نوع ساخت­ها دارد. در مقابل، حضور قیدهایی همچون «قطعاً، صادقانه، شاید، بارها، خوشبختانه و حقیقتاً»، در ساخت­های چندپرسش­واژه­ای موجب نادستوری شدن ساخت پرسشی می­شود. در ساخت پرسشی افزوده­ای - افزوده­ای از نوع هم­پایة متوالی، جایگاه «احتمالاً»، پیش از پرسش­واژة دوم است. در افزوده­ای - موضوعی از نوع هم­پایة متوالی، جایگاه قید «به راستی»، پیش از پرسش­واژة اوّل است. در افزوده­ای - موضوعی از نوع چندگانه، جایگاه «واقعاً»پیش از پرسش­واژة اوّل است؛ همچنین، در موضوعی- موضوعی از نوع هم­پایة متوالی، جایگاه «احتمالاً»، پیش از پرسش­واژة دوم است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Adverb Position in Persian WH-Multiple Questions

نویسندگان [English]

  • Akram Razavizadeh 1
  • Hengameh Vaezi 2
1 - Ph.D. of Linguistics, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
2 Assistant Professor, Department of English Language and Linguistics, Rasht Branch, Islamic Azad University, Gilan, Iran
چکیده [English]

Persian wh-multiple questions are divided into two groups: sequential and split. Sequential group includes simple and coordinated. In the split one, coordinated wh-words are separated. The purpose is to study the syntactic operation of WH-multiple questions considering the position of speaker-oriented adverbs. First, we will examine the performance of WH-multiple questions from collocation viewpoint, then, consider speaker-oriented adverbs’ position in these constructions to find out the relationship of adverbs with WH-questions. Theoretical framework is based on Gračanin-Yuksek (2017), Lipták (2011) and also Citko and Gračanin-Yuksek (2013). The method is descriptive-analytical. Data analyses of WH-questions show their collocation is grammatical with adjunct-adjunct array except in the simple coordinated ones. The position of speaker-oriented adverbs shows that æz hæme mohemtær is an only adverb with high frequency used in them. In contrast, the presence of adverbs like qætæn, sɑdeɡɑne, ʃɑjæd, bɑrhɑ, xoʃbæxtɑne, and hæɡiɡætæn in WH-multiple questions causes ungrammatically of wh-constructions. The position of ehtemɑlæn in adjunct-adjunct of sequential coordinate is before the second wh-question. The position of be rɑsti in adjunct-argument of sequential coordinate is before the first wh-question. The position of vɑɡeæn in adjunct-argument of simple coordinate type is before the first wh-question. Also, in argument-argument of sequential coordinate the position of ehtemɑlæn is before the second wh-question.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • wh-multiple questions
  • wh-questions array
  • adverb
  • speaker-oriented adverbs
  • Persian

مراجع

راسخ­مهند، محمد (1382). قید جمله و قید فعل در زبان فارسی. مجلّة زبان­شناسی، 18(1)، 95-100.
رضوی­زاده، اکرم؛ هنگامه واعظی؛ لطیف عطاری؛ سیدمحمد رضی­نژاد و عبدالحسین حیدری، (1398). بررسی دلایل دوبندی بودن ساخت­های چندپرسش­واژه­ای: هم­پایه و چندگانه. مجلّة پژوهش­های زبان­شناسی تطبیقی دانشگاه همدان (مقالات آماده انتشار).
منصوری، مهرزاد (1393). بررسی جایگاه بی­نشان قید حالت در زبان­فارسی. فصلنامة مطالعات زبان­ها و گویش‌های غرب ایران، 2(5)، 1-19.
واعظی، هنگامه و یادگار کریمی (1398). پرسشی­های چندپرسش­واژه­ای هم­پایه در زبان فارسی: تحلیلی رده‌شناختی - نحوی. فصلنامة زبان­پژوهی دانشگاه الزهرا (س)، 11(32)، 159-177.
References
Abeillé, A. & D. Godard (2003). French adverbs without functional projections. In: M. Coene & A. d′Hulst (Eds.). Comparative Romance Linguistics,(pp. 1-39). Amsterdam: John Benjamins.
Bîlbîie, G. & A. Gazdik (2012). Wh-coordination in Hungarian and Romanian questions. Empirical Issues in Syntax and Semantics, 9, 1–18.
Browne, W. (1972). Conjoined Question Words and the Limitation on English Surface Structure. Linguistic Inquiry, 3 (2), 223-226.
Cinque, G. (1999). Adverbs and Functional Heads, a cross-linguistic perspective. Oxford: Oxford University Press.
Citko, B. & M. Gračanin-Yuksek (2013). Towards a New Typology of Coordinated Wh-Questions. Journal of linguistics, Published by Cambridge University Press, 49 (1), 1-32.
Ernst, T. (2004). Principles of adverbial distribution in the lower clause. Lingua, 114 (6), 755-777.
Gračanin-Yuksek, M. (2017). Conjoined Wh-Questions. Middle East Technical University: Turkey.
Jackendoff, R. (1972). Semantics Interpretation in Generative Grammar. Cambridge, Mass.: MIT Press.
Karimi, Simin. & A. Taleghani (2007). Wh-Movement, Interpretation, and Optionality in Persian. Clausal and Phrasal Architecture: Syntactic Derivatio and Interpretation. John Benjamin Publishing, 167-187.
Larson, B. (2012). Wh-dependencies without movement in Germanic. Paper presented at the Comparative Germanic Syntax Workshop 27. Yale University, New Haven, CT.
Lewis, G. (1967). Turkish Grammar. Oxford: Oxford University Press.
Lipták, A. (2011). Strategies of Wh-Coordination. Linguistic Variation, (11), 149-188.
Mathews, P. H. (1981). Syntax,Cambridge. Cambridge University Press.
Shaer, B. (2003). Manner Adverbs and the Association Theory: Some Problems and Solutions. In: E. Lang, C. Maienborn & C. Fabricius-Hansen (Eds.), Modifying Adjuncts, Berlin and New York: Mouton, de Gruyter, 211-259.
Tomaszewicz, B. (2011). Against Spurious Coordination in Multiple Wh-questions. West Coast Conferenc on Formal Linguistics, 28.
Zhang, N. (2007). The syntactic derivations of two paired dependency constructions. Lingua 117, National Chung Cheng University, 2134-2158.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار