بررسی مفهوم‌سازی شناختی عشق در رمان‌های سیمین دانشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 استادیار، بخش زبان‌های خارجی و زبان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

در نوشتار پیش رو، مفهوم­سازی عشق در رمان­های سیمین دانشور، برپایۀ نظریۀ مفهوم­سازی شناختی احساسات در پژوهش­های کووچش (1986 و 2010) مطالعه شده‌ است. در فرایند نگارش مقاله، نخست استعاره­های مفهومی عشق، با ترکیب روش جستجوی واحدهای واژگانی مربوط به حوزۀ مقصد، به­کمک نرم‌افزار واژه‌نمای اَنت‌کانک (آنتونی، 2014) و روش جستجوی دستی از پیکره استخراج شدند؛ سپس برای شناسایی و به دست دادن مجازهای مفهومی به کار ‌رفته در مفهوم‌سازی عشق و استخراج مفاهیم وابسته به عشق، از روش جستجوی دستی استفاده شد. در مرحلۀ بعد، انواع استعاره­ها و مجاز­های مفهومی عشق و همچنین مفاهیم وابسته به عشق - که از استعاره­ها و مجاز­های مفهومی عشق به دست می­آیند – بررسی شد. در پایان کار نیز، بر اساس استعاره‌ها، مجازها و مفاهیم وابسته، مدل‌ شناختی عشق در رمان‌های دانشور شناسایی گردید. مدل شناختی مورد نظر، از (40) استعارۀ مفهومی، (33) مجاز‌ مفهومی با الگوی عام مجازی نتیجۀ احساس به­جای احساس و در نهایتً (11) مفهوم وابسته به عشق که تعدادی از آن­ها سازندۀ عشق و تعدادی دیگر همراه یا نتیجۀ عشق هستند، ساخته شده ‌است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploring Cognitive Conceptualization of Love in Simin Daneshvar's Novels

نویسندگان [English]

  • Farshid Bagheri 1
  • Khairollah Mahmoudi 2
  • Amirsaeid Moloodi 3
1 Ph.D. Student of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shiraz University, Shiraz, Iran
3 Assistant Professor of Linguistics, Department of Foreign Languages and Linguistics, Faculty of Literature and Humanities, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

In the present research, based on the Kövecses (1986, 2010) cognitive conceptualization theory of emotions, conceptualization of love in Simin Daneshvar's novels has been studied. For doing so, first the conceptual metaphors of love were extracted from the data by combining two methods of metaphor determination: 1. Machine search of the lexical item(s) of a specific target domain (the word love in our case) by a concordancer program (AntConc (Anthony, 2014), in our case) and 2. Manual search of the whole data. Then, the manual search of the whole data was carried out to find the conceptual metonymies and related concepts of love. In the next step, different types of metaphor, metonymy and also related concepts of love were studied. In the final step, on the basis of the conceptual metaphors, conceptual metonymies and related concepts of love, the cognitive model of love in Daneshvar's novels was identified. The cognitive model of love has shaped based on 40 conceptual metaphors, 33 conceptual metonymies with the general metonymic pattern of “EMOTION EFFECT FOR EMOTION” and also 11 related concepts of love, some of which are the causes and the rest are the effects of love.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • love
  • conceptual metaphor
  • conceptual metonymy
  • related concepts
  • Cognitive Model

مراجع

بارسلونا، آنتونیو (1390). استعاره و مجاز با رویکرد شناختی. مترجم: فرزان سجودی؛ لیلا صادقی و تینا امراللهی. تهران: نقش جهان.
دانشور، سیمین (1348). سووشون. تهران: خوارزمی.
---------- (1380). ساربان سرگردان. تهران: خوارزمی.
---------- (1395). جزیرۀ سرگردانی. تهران: خوارزمی.
زرقانی، سید مهدی، محمد جواد مهدوی و مریم آیاد (1392). تحلیل شناختی استعاره‌های عشق در غزلیات سنایی. جستارهای ادبی، 46 (4)، 1-30.
------------------------------------ (1393). تطور استعارۀ عشق از سنایی تا مولانا. دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، 6 (11)، 43-79.
قوام، ابوالقاسم و ثمین اسپرغم (1394). بررسی استعاره‌های «عشق» و «معشوق» در دوبیتی‌های عامیانۀ منطقۀ خراسان بر بنیاد نظریۀ استعارۀ شناختی. کهن نامۀ ادب پارسی، 6 (3)، 1-27.
کووچش، زولتان (1394). استعاره در فرهنگ. مترجم: نیکتا انتظام. تهران: سیاهرود.
------------ (1395). زبان، ذهن و فرهنگ مقدمه‌ای مفید و کاربردی. مترجم: جهانشاه میرزابیگی. تهران: آگاه.
------------ (1396 الف). استعاره مقدمه‌ای کاربردی. مترجم: جهان‌شاه میرزابیگی. تهران: آگاه.
------------ (1396 ب). استعاره‌ها از کجا می‌آیند؟. شناخت بافت در استعاره. مترجم: جهانشاه میرزابیگی. تهران: آگاه.
لیکاف، جرج و مارک جانسون (1394). استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم. مترجم: هاجر آقا ابراهیمی. تهران: علمی.
--------------------- (1395). فلسفۀ جسمانی. ذهن جسمانی و چالش آن با اندیشۀ غرب. مترجم: جهانشاه میرزابیگی. تهران: آگاه.
هاشمی، زهره و ابوالقاسم قوام (1392). نگرش احمد غزّالی به عشق بر بنیاد نظریة استعارة شناختی. مجلّۀ ادب پژوهی، 7 (26)، 49-71.
--------- (1394). عشق صوفیانه در آینۀ استعاره؛ نظام‌های استعاری عشق در متون عرفانی منثور بر اساس نظریۀ استعارۀ شناختی. تهران: علمی.
References
Anthony, L. (2014). AntConc (Version 3.4.3) [Computer Software]. Waseda University: Japan, Retrieved from http://www.laurenceanthony.net/software/antconc.
Kövecses, Z. (1986). Metaphors of anger, pride and love: A lexical approach to the structure of concepts. Amsterdam: John Benjamin.
----------------- (1988). The language of love: The semantics of passion, in conversational English. Lewisburg, PA: Bucknell University Press.
----------------- (1990). Emotion concepts. New York: Springer-Verlag.
----------------- (1991). A linguist's quest for love. Journal of Social and Personal Relationships, 8 (1), 77-97.
----------------- (2003). Metaphor and emotion: Language, culture, and body in human feeling. Cambridge: Cambridge University Press.
----------------- (2010). Metaphor. A Practical Introduction. New York: Oxford University Press.
Pirzad, Sh., A. Pazhakh & A. Hayati. (2012). A comparative study on basic emotion conceptual metaphors in English and Persian literary texts. International Education Studies, 5 (1), 200-207.
Romano, M. (1998). The scope of metaphor for friendship in old English and Old Norse: A contrastive analysis. RESLA, 13, 305-314.
Stefanowitsch, A. (2006 a). Corpus-based approaches to metaphor and metonymy. In: A. Stefanowitch and S. T. Gries (Eds.), Corpus-based approaches to metaphor and metonymy (pp. 1-16). Berlin: Mouton de Gruyter.
----------------------- (2006 b). Words and their metaphors: A corpus-based approach. In: A. Stefanowitch & S. T. Gries (Eds.), Corpus-based approaches to metaphor and metonymy (pp. 1–16). Berlin: Mouton de Gruyter.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological review, 93 (2), 119-135.
Yang, G. (2002). Love and its Conceptual Metaphors in Mandarin: Aspectual Classification. Unpublished Manuscript, Department of Linguistics, University of California at Berkeley.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار