واکاوی ساخت‎های ایدئولوژیکی زبان در روزنامه‎های فارسی‎زبان استان کردستان: تحلیل گفتمان انتقادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 استاد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 دانشیار زبان‌شناسی همگانی، پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم انسانی (سمت)، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی ساخت‎های ایدئولوژیکی زبان در روزنامه‎های فارسی‎زبان استان کردستان ‎پرداخته است. داده‌های پژوهش برگرفته از (250) متن در بازه زمانی آذر‌ (1394) تا اواخر خرداد (1395) است که پیرامون انتخابات مجلس و تصویب لایحه تجاری مرزها است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی است و با بهره‌گیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی رویکرد تلفیقی فرکلاف و الگوی ون ‎لیوون، متون روزنامه‎ها را واکاوی کرده است. یافته‌های به‌دست‌آمده بیان‎گر آن است که با بررسی متون روزنامه‎های (سیروان، سوران، روژان، دیار کهن و هفته‎نامه ده‎نگی کردستان) ساخت‎های ایدئولوژیکی زبان به‎ترتیب در روزنامه سوران با صراحت بیشتری بیان شده است و کمترین میزان پوشیدگی و رازگونگی را دارد که در راستای قدرت و با جریان حاکم بر جغرافیای سیاسی استان کردستان هم‎سو است. روزنامه سیروان نیز هم‎سو با ساختارهای قدرت گام برمی‌دارد و متون آن از صراحت کمتری برخوردار است و بنابراین بیشترین پوشیدگی و رازگونگی را دارد. روزنامه ده‎نگی کردستان و دیار کهن نیز نسبت به جریانات و جناح‎های مجلس رویکردی بسیار منتقدانه دارند و روزنامة روژان نیز با تمرکز بر تصویب لایحة تجاری مناطق مرزی، سیاست‎های نمایندگان مجلس را به‎چالش می‎کشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Ideological Structures in Persian Language Newspapers in Kurdistan Province: Critical Discourse Analysis

نویسندگان [English]

  • Adel Mohammadi 1
  • Ferdos Agha Gol Zadeh 2
  • Zahra Abolhassani chimeh 3
1 Ph.D. Student of Linguistics, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
2 , Department of Linguistics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Associate Professor of Linguistics, Institute for Research and Development in the Humanities (SAMT), Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study investigates analysis of ideological structures in Persian Language Newspapers in Kurdistan province. The data of this research is collected from these newspaper '250 texts about Iran's Parliament and approval of Free Trade Zones at the specified interval (November 2015 to May 2016). The research methodology is descriptive–analytic and it attempts to analyze the mentioned newspapers by using CDA based on Fairclough's approach and Van Leeuwen's model. The findings show that by examining the texts of newspapers (Sirvan, Soran, Rojan, Diarkohan and Dahngi Kurdistan), ideological structures are more explicit in Soran newspaper. They have the least amount of implicitness and mystification rate which is absolutely in favor of the main current dominant over the political geography of Kurdistan province. Sirvan is also perfectly in favor of the dominant events in the country and contains the most mystification. Dangi Kurdistan and Dyar Kohan have shown critical approaches toward some dominant currents and factions over Iran’s 10th parliament. Rojan focusing on approval of Free Trade Zones in Bane–Marivan, showed a different attitude toward the parliament's policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical discourse analysis
  • ideological structures
  • Kurdistan newspapers
  • mystification
  • border zones
آقاگل‌زاده، فردوس و مسعود دهقان (1393). تحلیل شیوه‌های بازنمایی گزینش خبر، بر مبنای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی. نشریه جستارهای زبانی، 5 (4)، 1-16.
تاکی، گیتی و مریم نخعی (1394). نحوۀ بازنمایی ایدئولوژی در روزنامه‌های داخلی و خارجی دربارۀ برنامه هسته‌ای ایران. تحقیقات فرهنگی ایران، 8 (1)، 131-149.
جهانبانی، زهرا و فریده حق‎بین (1398). تحلیل گفتمان انتقادی بحران یمن در مطبوعات ایران و پاکستان برمبنای انگاره کنش­گران اجتماعی: روزنامة همشهری و جنگ. فصلنامه زبانشناسی اجتماعی، 2 (4)، 37-50.
صفوی، کورش (1399). فرهنگ توصیفی فلسفه زبان. تهران : نشر علمی.
قاسمی‎اصل، زینب و شهریار نیازی (1399). مطالعه بازنمایی ایدئولوژیک ایران در روزنامه الشرق الأوسط با تکیه بر الگوی ون دایک. نشریه ادب عربی، 10 (2)، 113-135.
یارمحمدی، لطف‎الله (1383). گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی. تهران: هرمس.