نقش عوامل اجتماعی در تنوعات واجی و واژگانی در زبان هورامی (گویش پاوه) براساس زبان‌شناسی اجتماعی تنوع‌گرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی گروه آموزش زبان انگلیسی و زبان‌شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

3 دانشیار، گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

4 استادیار گروه آموزش زبان انگلیسی و زبان‌شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

چکیده

این مقاله تنوعات واجی و واژگانی در زبان هورامی (گویش پاوه) را براساس زبان‌شناسی اجتماعی تنوع‌گرا بررسی می‌نماید. در این پژوهش، تأثیر دو متغیر جنسیت و سن بر یک تنوع واجی (استفاده از واجگونۀ [d] به‌جای واجگونۀ [d] در جایگاه پایانی کلمه) و دو تنوع واژگانی (استفاده از ساخت ترکیبی به‌جای واژه‌های /bαwα/ و /dαdα/ و استفاده از واژۀ /waratαw/ به‌جای واژۀ /war/) در یک گروه 60 نفره (30 مرد و 30 زن) در چهار ردۀ سنی بررسی گردید. روش اجرا بدین‌صورت بود که داده‌های گردآوری‌شده ازطریقِ مصاحبه با گروه اصلی، با داده‌های گردآوری‌شده از گروه معیار که شامل تعدادی از زنان و مردان بی‌سواد بالای 60 سال بود، مقایسه گردید. درنهایت، یک تنوع واجی و دو تنوع واژگانی که دارای بیشترین میزان تفاوت در بین گروه معیار و گروه اصلی بودند برای بررسی انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که متغیرهای سن و جنسیت با تنوع واجیِ موردبررسی، ارتباط معنا‌داری ندارند. در تنوع واژگانی، زنان بیشتر از مردان برای خطاب‌کردن مادربزرگ‌هایشان از ساخت ترکیبی (/αdα/ + نام کوچک) استفاده می‌کنند. بین سن و میزان استفاده از ساخت ترکیبی نیز رابطه معنا‌داری وجود دارد. همچنین، بین میزان استفاده از واژه /waratαw/ و جنسیت رابطۀ معنا‌داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Study of Social Factors' Role in Phonological and Lexical Variations in Hawrami (Paveh Dialect) based on Variationist Sociolinguistics

نویسندگان [English]

  • Nadya Safiei 1
  • Ebrahim Badakhshan 2
  • Masood Dehghan 3
  • Akram Korani 4
1 . Ph.D. Student of Linguistics, Department of English Language and Linguistics, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
2 Associate Professor, Department of English Literature and Linguistics, Faculty of Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
3 Assistant Professor, Department of English Literature and Linguistics, Faculty of Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
4 . Assistant Professor of Linguistics, Department of English Language and Linguistics, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

This paper offers a study of phonological and lexical variations in Hawrami (paveh dialect) based on Variationist Sociolinguistics. In this paper the influence of two non-linguistic factors (age and gender) on one phonological variation (use of allophone]d[instead of]d[in final position) and two lexical variations (use of a compound noun instead of the words /bαwα/ and /dαdα/ meaning “grandpa” and “grandma”, respectively and the use of the word /waratαw/ instead of / war/) in a group of 60 people (30 men and 30 women) from 4 age groups were studied. Data gathered from main group compared with data gathered from standard group which consists of illiterate men and women who were older than 60 and finally, one phonological variation and two lexical variations that have the most differences among standard and main group were chosen. The results indicated that there is no meaningful relationship between age, gender and phonological variation. In lexical variations women use combined address term (/αdα/ + first name) for addressing their grandmas more than men. There is a meaningful relationship between age and the use of combined address terms, too. There is a meaningful relationship between gender and using /waratαw/ instead of /war/.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Variationist sociolinguistics
  • Hawrami
  • paveh dialect
  • phonological variations
  • lexical variations

مراجع

آهنگر، عباسعلی؛ شاهسوار، محبوبه (1388). بررسی متغیرهای اجتماعی-زبانی فارسی در گویش نهبندانی: همخوان‌ها. زبان و زبانشناسی، 5 (10)، 71-114.
آهنگر، عباسعلی؛ شاهسوار، محبوبه (1393). تأثیر متغیرهای اجتماعی بر کاربرد متغیرهای زبانی فارسی در نهبندان. زبان پژوهی، 6 (13)، 7-44.
رضاپور، ابراهیم (1396). تعامل نحو و زبان‌شناسی اجتماعی: تحلیلی جامعه‌شناختی بر کاربرد چند ساخت نحوی فارسی براساس نظریه تنوعات زبانی لباو. زبان پژوهی، 9 (22)، 77-105.
زندی، بهمن؛ نصیری، پرویز؛ رادنیری، ابراهیم (1394). بررسی پدیده دوزبانگی در سطح شهر اردبیل ازدیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی. زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، 7 (13)، 89-107.
سمائی‌نیا، فهیمه. (1384). بررسی پاره‌ای تغییرات اجتماعی و جغرافیاییِ زبانِ فارسی در سبزوار بر پایه نظریه ویلیام لباو. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار