مجهول‌سازی محمول‌های سببی ساختواژی در ترکی آذری (گونه سریش‌آباد قروه): انفصال مسبب از رویداد سبب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 استاد گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران

چکیده

یکی از مباحث نظری مورد مناقشه درخصوص ساختار رویدادی محمول‌های فعلی، تعلّق یا عدم تعلّق موضوع بیرونی به ساختار رویدادی محمول است. بهطور مشخّص، پرسش پژوهش حاضر این است که آیا موضوع بیرونی یک محمول فعلی به‎وسیلة آن فعل به ساختار رویدادی معرّفی می‌شود یا اینکه موضوع بیرونی از ساختار رویدادی فعل جدا است و با هسته‌ای دیگر به ساختار رویدادی ملحق می‌شود. به‎منظور تعیین جایگاه ادغام موضوع بیرونی و ماهیت هستة معرّف آن، ساخت‌های‌ سببی ساختواژی و تعامل آن‎ها با ساخت مجهول در زبان ترکی آذری شهر سریشآباد بررسی شده است. بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که فعل‌های سببی ساختواژی که حاصل افزودهشدن وند سببی به‌صورت ضدّ سببی هستند، می‌توانند در ساختار مجهول شرکت کنند. صورت فعل سببی در ساخت مجهول نشان می‌دهد که وند سببی‌ساز و وند جهت (مجهول‌ساز) هردو بهصورت هم‌زمان روی فعل ظاهر می‌شوند. تحلیل داده‌های آذری که مبتنی بر مجهول‌سازی فعل‌های سببی شرکت‌کننده در تناوب سببی است، بهروشنی نشان می‌دهد که در بازنمایی ساختار رویدادی، هسته‌های سبب و جهت از هم مستقل و منفک هستند؛ و اینکه معرّف موضوع بیرونی به ساختار رویدادی، هستة جهت است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حیدری عبدالحسین؛ روحی، افسر (۱۳۹۳). قلب نحوی در زبان ترکی‌‌‌‌ آذری بر‌اساس مدل کاوش‎‌گر - هدف برنامه کمینه‌گرایی. جستارهای زبانی، ‌۵ (۱)، ۲۷-۴۴.
رحیم‎‌زاده، لیلا (1390). بررسی گروه فعلی در زبان ترکی براساس پارامتر هسته. پایان‎‌نامه کارشناسی ارشد زبان‎شناسی، دانشگاه بیرجند.
رزمدیده، پریا؛ یلچی، واحد (1398). بررسی رده‌شناختی ساخت‌های سببی در ترکی آذری براساس الگوی رده‌شناسی کامری. فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلّی ایران زمین، 5 (3)، 91-112.