بررسی تغییرات واجی واکه پیشوند منفی‎ساز کردی کلهری پیش از غلت: تحلیلی در بهینگی متوالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان‎شناسی، گروه زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

در ساختمان فعل در کردی کلهری، با افزوده‎شدن پیشوند منفی‎ساز na- به افعالی که غلت آغازین دارند، واکه پیشوند در بافت‎هایی بدون تغییر مانده و در عین حال، در بافت‎های دیگر، با غلت پس از خود به‎شکل کامل یا ناقص، همگون می‎شود. پژوهش حاضر، با رویکردی متوالی به نظریة بهینگی، وضعیت واکة پیش از غلت را بررسی کرده است. داده‎های مورد استفاده در نوشتار پیش رو، هم ازراه مصاحبه با گویشوران کردی کلهری و هم با استخراج داده‎ از پژوهش‎های پیشین در گونه‎های کلهری و سورانی به‎دست آمده‎اند. پس از بررسی داده‎ها و تحلیل آن‎ها در چارچوب انگاره توالی هماهنگ، مشخّص شد که واکة پیشوند منفی‎ساز در هجای باز، بدون تغییر می‎ماند، امّا هنگامی که با غلتِ پس از خود، هجای بسته‎ای را تشکیل می‎دهد، واکه با غلت ازنظر جایگاه تولید همگون می‎شود؛ البتّه، این همگونی تا جایی پیش می‎رود که توالی دو عنصر افراشته در یک هجا شکل نگیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Investigation of Phonological Changes in the Negative Prefix of Kalhori Kurdish Preceding a Glide: a Serial Optimality Theoretic Account

نویسنده [English]

  • Mehdi Fattahi
Assistant Professor, Department of English Language, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

When the negative prefix of na- is added to Kalhori Kurdish verbal constructions with initial glides, the vowel of the prefix is left intact in certain contexts, and yet in others, undergoes partial or full assimilation of Place features with its following glide. The present study investigates the status of the vowel of this prefix through a serial approach to Optimality Theory. The data of the article was collected through interviews with Kalhori Kurdish speakers as well as the previous research in Kalhori and Sorani dialects. After collecting data and analysing them through Harmonic Serialism, it was revealed that the vowel is left unchanged in open syllables, but it assimilates with the following glide in the features of place of articulation when the vowel and the glide form a closed syllable. This assimilation, however, is partial and only allowed if the vowel and the following glide are not both high

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kalhori Kurdish
  • vowel assimilation
  • negative prefix
  • Harmonic Serialism
  • Serial Optimality Theory

مراجع

استاجی، اعظم (1385). هماهنگی واکه‎ای در گویش سبزواری. گویش‎شناسی، (5)، 31-40.
ثباتی، الهام (1395). فرایندهای واجی واکه‎ای در گویش کردی کلهری. چهارمین کنفرانس بین‎المللی پژوهش‌های کاربردی در مطالعات زبان. تهران: مؤسّسة آموزش عالی نیکان.
دیانت، لیلا (1395). فرایند همگونی در زبان لاری. زبان‎شناسی گویش‎های ایرانی، 1 (1)، 53-72.
رضی‎نژاد، سید محمد (1391). توالی هماهنگ در زبان ترکی آذربایجانی. زبان و زبان‎شناسی، (16)، 15-34.
رضی‎نژاد، سید محمد (1392). هماهنگی و ناهماهنگی واکه‎ای در زبان ترکی آذربایجانی. پژوهش‎های زبانی، 4 (2)، 61-80.
زاهدی، کیوان؛ فخاریان، فیضیه (1390). همگونی همخوان‎ها در زبان فارسی نوین: رویکرد واج‎شناسی هندسة مشخّصه‎ها. پژوهش‎های زبان‎شناسی، 3 (5)، 47-64.
زمانی، محمد (1391). تحلیل و توصیف فرایندهای واجی آوایی زبان کردی (گویش کلهری). پایان‎نامة کارشناسی‎ارشد زبان‎شناسی. دانشگاه کردستان.
ساوجبلاغی، محمد (1395). بررسی فرایندهای صرفی - واجی در افعال زبان کردی سورانی (گویش موکریانی). پایان‎نامة کارشناسی‎ارشد زبان‎شناسی همگانی. دانشگاه علامه طباطبایی.
سجادی، سید مهدی؛ کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1393). فرایندهای واجی همخوانی در واژه‎های مشترک بین زبان فارسی معیار و زبان هورامی (گویش هورامان تخت). مطالعات زبان‎های و گویش‎های غرب ایران، 1 (4)، 73-100.
شیخ‎سنگ‎تجن، شهین؛ پوریوسف هشجین، بهناز (1397). بررسی فرایند هماهنگی واکه‎ای در گویش گیلکی رشت براساس واج‎شناسی خودواحد. ادبیات و زبان‎های محلّی ایران‎زمین، 8 (4)، 103-127.
صادقی، وحید (1391). همگونی محلّ تولید خیشومی تیغه‎ای در زبان فارسی: فرایندی مقوله‎ای یا مدرج؟. پژوهش‎های زبانی، 3 (2)، 57-76.
صادقی، وحید؛ دلاوری، عباس (1399). هماهنگی واکه‎ای در ترکی همدانی: بررسی میزان اعتبار انگاره‎های بهینگی. زبان‎شناسی و گویش‎های ایرانی، 5 (1)، 53-81.
علی‎نژاد، بتول؛ میرسعیدی، عاطفه سادات (1393). فرایند واجی همگونی همخوان با همخوان در زبان فارسی: بررسی صوت‎شناختی. زبان‎پژوهی، 6 (11)، 163-186.
فتاحی، مهدی (1390). فرایندهای صرفی - واجی در کردی کلهری. پایان‎نامة کارشناسی‎ارشد زبان‎شناسی همگانی. دانشگاه علامه طباطبایی.
فتاحی، مهدی (1393). غلت‎سازی واکه به‎عنوان راهکاری برای رفع التقای واکه‎ها: بررسی نمونه‎ای در کردی کلهری. پژوهش‎های زبان‎شناسی تطبیقی، (7)، 263-276.
گوهری، آزیتا؛ گوهری، زینب (1396). فرایندهای واجی در زبان کردی (گویش کلهری). انتشارات سارات.
محمدی، آزاد (1392). فرایندهای صرفی - واجی در کردی سورانی. پایان‎نامه کارشناسی‎ارشد زبان‎شناسی همگانی. دانشگاه علامه طباطبایی.
مدرسی قوامی، گلناز (1389). الگوهای هماهنگی واکه‎ای و هم‎تولیدی واکه‎به‎واکه در زبان فارسی. زبان و زبان‎شناسی، 6 (11)، 69-86.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار