بررسی نگرش زبانی گویشوران نسبت به کردی، فارسی کرمانشاهی و فارسی معیار در شهر کرمانشاه با استفاده از آزمون تطبیق صدا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی، گروه زبان انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار زبان‌شناسی، گروه زبان انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

3 دانشیار آموزش زبان انگلیسی، گروه زبان انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

ما در جهانی زندگی می‌کنیم که تنوّع زبانی در آن با آهنگی هشداردهنده روبه‌کاهش است؛ به‌طوری‌که شمار زیادی از زبان‌های زندۀ کنونی تا صد سال آینده از میان خواهند رفت. در ماندگاری یا مرگ زبانی عوامل گوناگونی نقش دارند که ازجملة مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نگرش گویشوران نسبت به زبان‌های بومی اشاره کرد. کرمانشاه به‌عنوان شهری چندزبانه پذیرای گونه‌های زبانی مختلفی همچون کردی، فارسی کرمانشاهی و فارسی معیار است. در چنین جوامعی با بررسی نگرش زبانی افراد نسبت به یک گونۀ زبانی و گویشوران آن می‌توان دورنمایی از وضعیت آیندۀ گونه‌های زبانی از نظرِ بقا یا زوال به‌دست‌ آورد. بنابراین، در این پژوهش کوشش شد تا تصویری واقعی از جایگاه این سه گونۀ زبانی با استفاده از آزمون تطبیق صدا ارائه شود. تعداد 80 آزمودنی شامل 40 نفر زن و 40 نفر مردِ ساکنِ شهر کرمانشاه در دو گروه سنّی برای شرکت در این پژوهش برگزیده شدند. نتایج نشان داد که فارسی معیار، کردی و فارسی کرمانشاهی به‌ترتیب دارای بیشترین تا کمترین میزان نگرش مثبت بودند. زنان نسبت به مردان نگرش مثبت‌تری نسبت به فارسی معیار داشتند؛ اما نگرش مردان نسبت به کردی مثبت‌تر بود. همچنین در بررسی تأثیر متغیّر سن بر نگرش زبانی، تفاوت معناداری مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


پیروزفر، ماندانا؛ الیاسی، محمود (1393). بررسی نگرش‌های شناختی و عاطفی دوزبانه‌های کردی-فارسی نسبت به زبان فارسی معیار براساس رویکرد ذهن‌گرایی. فصلنامۀ مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 2(6)، 27-46.
چگنی، مژگان (1394). بررسی دورنمای گویش لُری براساس نگرش دانشجویان دختر و پسر لُرزبان نسبت به آن. کنفرانس ملی هزارة سوم و علوم‌انسانی. شیراز.
سارلی، ناصرقلی (1387). زبان فارسی معیار. چاپ یکم. تهران: هرمس.
غفارثمر، رضا (1398). مبانی جامعه‌شناسی زبان. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
مدرسی، یحیی (1393). زبان و مهاجرت. تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
ویسی، هیوا (1398). نقدی بر تقسیم‌بندی شاخه‌های زبان کردی برمبنای حوزه جغرافیایی. پژوهشنامه ادبیات کردی، 5(2)، 125-140.
هوشمند، عنایت؛ رسنمی فرخنده؛ صدیقی، فیروز و آرمان‌مهر، وجیهه (1395). بررسی مقایسه‌ای کاربرد زبان‌های فارسی و لری در روابط اجتماعی (مطالعۀ موردی: ممسنّی). چهارمین همایش ملی زبان و ادبیات فارسی. اردیبهشت 95.