نظام بازبینی در زبان فارسی معاصر: تحلیلی از مشخّصه‌های حالت و تتا با رویکرد کمینه‌گرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به توصیف چگونگی بازبینی حالت‌های ساختاری فاعلی، مفعول رایی، ازی، برایی، بایی و به‌ای و نقش‌های تتا می‌پردازد. پیکرۀ مورد بررسی 182 جملۀ دارای فعل مرکّب متعدّی است که در چارچوب فرضیه‌های موجود در برنامۀ کمینه‌گرا تحلیل می‌شود. تمامی‌حالت‌های ساختاری در رابطۀ هسته - مشخّص‌گر بازبینی و به محض ادغام با هستۀ گروه، نقش تتای آنها بازبینی می‌شود. برخلاف فرضیه‌های کمینه‌گرا، بازبینی حالت مفعول رایی توسّط عنصر «را» صورت می‌گیرد؛ اگر بروز واجی داشته باشد. در بازبینی سایر حالت‌های مفعولی، همزمان با بازبینی حالت ساختاری، نقش تتای گروه‌های حرف تعریف نیز بازبینی می‌شوند، به طوری‌که مشخّصۀ بازبینی‌کننده با نقش تتای حرف اضافه ارتباط دارد. همچنین نمی‌توان رابطۀ معناداری میان همۀ حالات دستوری و نقش‌های تتای گروه‌های اسمی قائل شد، بنابراین نمی‌توان افعال را به دسته‌بندی‌های مشخّصی تقسیم کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Checking Mechanism in Modern Persian: A Minimalist Analysis of Case and Theta Marking

نویسندگان [English]

  • Arsalan Golfam 1
  • Maryam Najimi 2
چکیده [English]

This study reviews and analyzes checking system in modern Persian according to Case and Theta features in Minimalist approach. In this study which is done by analytical-descriptive methods, the way structural cases such as Nominative, Accusative, Dative, Ablative, and Oblique are checked and theta roles are checked in structures that have complex predicates are considered. All structural cases of nominals are checked through spec-Head relation and theta roles are checked under merge. What is important to notice is that “Ra:” plays a significant role in checking accusative case and theta role of the object; if it is morphologically apparent. The other point is that in checking non accusative cases, there is a close relation between theta roles as features and checking system. On the other hand there is no meaningful relation among structural case and theta roles in nominals and we cannot subdivide complex predicates according to this criterion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Checking system
  • Case theory
  • Theta theory
  • minimalism

مراجع

زاهدی، کیوان (1381). ساخت فعل مرکّب در فارسی نوین: نگرشی کمینه‌گرا. رسالۀ دکتری زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
شعبانی، منصور (1390). خلاء نحوی در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا. رسالۀ دکتری زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
عبدالکریمی، سپیده (1390). بررسی محدودیت های واژی- معنایی حاکم بر اشتقاق فعل مرکّب از بسیط متناظر و فعل بسیط از مرکّب متناظر در فارسی معاصر: رویکردی شناختی. رسالۀ دکتری زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
فرخنده قصبه، صغری (1387). چگونگی بازبینی مشخّصه‌های فی (شخص و شمار) و حالت (فاعلی و مفعولی) برپایۀ برنامۀ کمینه‌گرا در جملات فارسی. پایان‌نامۀ کارشناسی­ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه الزهرا تهران.
فرشیدورد، خسرو (1380).گفتارهایی دربارة دستور زبان فارسی. تهران: امیرکبیر.
گلفام، ارسلان (1386).اصول دستور زبان. تهران: سمت.
Bowers, J. (1993). The Syntax of Predication. Linguistic Inquiry, 24, 591-656.
Chomsky, N. (1986). Barriers. Cambridge, MA: MIT Press.
Chomsky, N. (1995). The Minimalist Program. Cambridge, Mass.: MIT Press.
Chomsky, N. (2000). Minimalist Inquiries: The Framework. In: Roger Martin, David Michael & Juan Uriagereka (Eds.), Step by Step. Essays on Minimalist Syntax in Honor of Howard Lasnik (pp. 89-155). Cambridge, MA: The MIT Press.
Hale, J. & S. J. Keyser, (1991). On the Syntax of Argument Structure. Lexicon Project Working Papers. Cambridge, MA: MIT Center for Cognitive Science.
Hale, J. & S. J. Keyser, (1991). On Argument Structure and the Lexical Expression of Syntactic Relations. In: K. Hale & S.J. Keyser (Eds.), The View from Building 20: Essays in Linguistics in Honor of Sylvain Bromberger. Cambridge, MA: MIT Press.
Hornstein, N. (1999). Movement and Control. Linguistic Inquiry, 69-96.
Hornstein, Norbert (2005). Understanding Minimalism, Cambridge: Cambridge University Press.
Larson, R. K. (1990). Double Objects Revisited: Reply to Jackendoff. Linguistic Inquiry, 21: 589-632.
Larson, R. K. (1998). Events and Modification in Nominals. In: D. Strolovitch & A. Lawson (Eds.), Proceedings from Semantics and Linguistic Theory (SALT) VIII. Cornell University, Ithaca, NY
Lasnik, H. (1999). Minimalist Analysis. Blackwell.
Samardzic, T. (2009). Semantic Roles in Natural Language Processing and in Linguistic Theory, Ph.D Dissertation, University of Geneva.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار