ماهیت ویژگی تدریجی‌بودن تغییرات مشخصه‌های جایگاه تولید واکه‌ها در بهینگی متوالی با تکیه بر شواهدی از سه زبان ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان‌شناسی، گروه زبان انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

10.22126/jlw.2024.9744.1733

چکیده

در الگوی اولیه نظریه بهینگی که پرینس و اسمولنسکی (1993/2004) مطرح کرده‌اند، بخش مولد مجاز است بیش از یک فرایند را بر صورت درونداد اعمال کند. این نسخه از نظریة بهینگی که به بهینگی موازی شهرت دارد، قادر نیست اشتقاق و صورت‌های میانی را تشخیص دهد. ضرورت به‌رسمیت‌شناختن صورت‌های میانی زمینه را برای شکل‌گیری انگارة جدیدی با عنوان «بهینگی متوالی» فراهم کرد. در بهینگی متوالی، بخش مولد مجاز است که صرفاً یک فرایند را بر درونداد اعمال کند. در پژوهش حاضر تلاش می‌شود با تحلیل همگونی واکه پیش از غلت /w/ در کردی کلهری، کردی سورانی و لری بختیاری مشخص شود که آیا این فرایند باید یک مشخصه واجی را هدف قرار دهد یا کل گره جایگاه تولید را. داده‌های کردی در این مطالعه از مصاحبه با 10 گویشور کلهری و 10 گویشور سورانی و داده‌های لری بختیاری از پژوهش آنونبی و اسدی (2014) گرد‌آوری شده است. تحلیل‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که برای تبیین همگونی در چارچوب بهینگی متوالی، بخش مولد حتماً باید گره هندسة مشخصه‌ها را هدف قرار دهد و صرفاً هر مشخصه واجی واحد را هدف قرار ندهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


جم، بشیر (1401). تحلیل تلفظ گفتاری صورت‌های مضارع فعل «دادن» برپایه نظریه بهینگی موازی و رویکرد پیاپی‌گزینی هماهنگ. زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، 14(4)، 178-196.
رضی‌نژاد، سید محمد (1391). توالی هماهنگ در زبان ترکی آذربایجانی. زبان و زبان‌شناسی، 8(16)، 15-33.
فتاحی، مهدی (1401). بررسی تغییرات واجی واکه پیشوند منفی‌ساز کردی کلهری پیش از غلت: تحلیلی در بهینگی متوالی. فصلنامه مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 10(3)، 67-87.
فتاحی، مهدی؛ جواهری، لادن (1401). تیرگی واج‌شناختی در فارسی کرمانشاهی: بررسی نمونه‌ای براساس نظریه بهینگی-زنجیرهای گزینه‌ای. جستارهای زبانی، 13(2)، 33-69.