تحلیل بهینگی فرایند تضعیف در کُردی سنندجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فرهنگیان کردستان

2 استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه کردستان

چکیده

تحقیق حاضر بر اساس اصول و روش­های واج­شناسی بهینگی به بررسی فرایند آوایی تضعیف به ویژه نوع صفیری­شدگی آن، یعنی تبدیل یک همخوان انسدادی به یک همخوان سایشی یا ناسوده، در گویش کردی سنندجی می­پردازد. بررسی و تحلیل داده­ها نشان می­دهد که فرایند مذکور در همۀ جایگاه­هایی که تحت عنوان ضعیف شناخته می­شوند، یعنی جایگاه­های آغازۀ هجا، پایانۀ هجا و میان-واکه­ای و با یکی از انگیزه­های رسایی (در خوشه­های دوهمخوانی پایانۀ هجا و به منظور حفظ انطباق آنها با اصل توالی رسایی)، یا همگونی در میزان رسایی با یک آوای مجاور که از میزان رسایی بالاتری برخوردار است، به وقوع می­پیوندد. اما در نوع خاصی از تضعیف در این گویش که عمدتاً محدود به بافت­های واجی می­شود و بافت­های صرفی مانع اعمال آن می­شوند، با وجود یکسانی انگیزۀ وقوع، یعنی همگونی در میزان رسایی، تغییر نه در نوع انسداد بلکه در میزان آن در یک آوای واحد رخ می­دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


زاهدی، محمد صدیق (1392). بررسی فرایندهای واجی کردی سنندجی بر اساس واج­شناسی بهینگی. پایان­نامۀ دکتری زبان­شناسی همگانی، دانشگاه اصفهان.
زمانی، محمد و ابراهیم بدخشان (1395). تحلیل و توصیف فرایند نرم­شدگی در زبان کردی (گویش کلهری). زبان­پژوهی، سال هشتم، شمارۀ 19، 89-102.
سجادی، مهدی و عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا (1393). فرایندهای مشترک واجی همخوانی در واژه­های مشترک میان زبان فارسی معیار و زبان هورامی (گویش هورامان تخت). مطالعات زبان و گویش­های غرب ایران، سال اول، شمارۀ 4، 73-100.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1382). فرایند تضعیف در زبان فارسی. مجلة دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال 36، شمارۀ 142، 73-83.
--------------------، الهام ثباتی و فردوس آقاگل­زاده (1394). فرایندهای واجی تضعیف در گونه‌های کردی ایلامی. پژوهش­های زبان­شناسی تطبیقی، دورة 5، شمارة 9، 207-225.
Bye, P. & P. de Lacy (2008). Metrical Influences on Fortition and Lenition. In: J. Carvalho, T. Scheer, and P. Ségéral (Eds.), Lenition and Fortition: Studies in Generative Grammar. Berlin: Mouton de Gruyter.
Corbin, L., C. (2006). The Phonetics and Phonology of S-Lenition and Vowel Laxing in Eastern Andalusian Spanish. MA Thesis, Williams College, Williamstown, Massachusetts.
File-Muriel, R. J. & E. K. Brown (2010). The Gradient Nature of S-Lenition in Caleño Spanish. University of Pennsylvania Working Papers in Linguistics, 16 (2), Selected Papers from NWAV 38, 45-55.
Hart, M. S. (2010). Consonant Lenition in Danish. MA Thesis, University of TromsO.
Honeybone, P. (2007). Lenition in English. In: T. Nevalainen, and E. Traugott (Eds.), The Oxford Handbook of the History of English: Rethinking Approaches to the History of English. Oxford: Oxford University Press.
Jacobs, H. (1994). Lenition and Optimality Theory. Proceedings of LSRL XXIV, without page number.
Kager, René (1999). Optimality Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
Kirchner, R. (2004). Consonant Lenition. In: B. Hayes, R. Kirchner, and D. Steriade (Eds.), Phonetically Based Phonology. Cambridge: Cambridge University Press.
McCarthy, J. & A. Prince (1995). Faithfulness and Identity in Prosodic Morphology. In: J. McCarthy (Eds.), Optimality Theory in Phonology. Oxford: Blackwell.
Saadah, Eman (2011). Towards Quantifying Lenition in Ondarroan Basque. Studies in the Linguistic Sciences: Illinois Working Papers, 89-107.
Shin, S. (1999). Consonantal Weakening and Licensing in Optimality Theory. The 13th Pacific Conference on Language, Information and Computation. Taiwan, Textversion, 203-214.
Smith, J. (2007). Markedness, Faithfulness, Positions, and Contexts: Lenition and Fortition in Optimality Theory. In: J. B. de Carvalho, T. Scheer, and P. Ségéral (Eds.), Lenition and Fortition. Berlin: Mouton de Gruyter.
Zahedi, M. S., B. Alinezhad & V. Rezai (2012). The Sonority Sequencing Principle in Sanandaji/Erdelani Kurdish: An Optimality Theoretical Perspective. International Journal of English Linguistics, 2 (5), 72-84.