روند نام‎گذاری فرزندان در شهر مهاباد از دیدگاه زبان‎شناسی اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری دانشگاه

چکیده

این مقاله جهت بررسی سیر تحول نام‎گذاری در دوره‎ای‌ 12 ساله‌، در شهر مهاباد تهیه و تدوین گشته است. بدین منظور، 4682 نام متولدین سال‎های ١٣٧٤ الی 1385 از مدارس این شهر گردآوری شد. نام‎ها از منظر هویت، در چهار گروه هویتی دسته‎بندی شدند. داده‌‎ها در هر یک از گروه‎های هویتی هم به‌ صورت کلی و هم به‌ تفکیک جنسیت با روش‎های آمار توصیفی و آزمون استنباطی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های تحقیق نشان داد که‌ نام‎های برگرفته از هویت ملی بالاترین فراوانی را داشته‌ و پس از آن نام‎های مذهبی قرار دارند. نام‎های کردی سومین گروه از نظر فراوانی بوده و پس از آن، نام‎های برآمده از هویت فراملی قرار دارند. با این وجود، بررسی سیر تحول نام‎ها نشان داد نام‎های با هویت ملی و هویت مذهبی، در هر دو جنس، در طول این دورۀ زمانی روندی کاهشی داشته‎اند. پژوهش همچنین نشان می‎دهد گرایش به‌ نام‎های با هویت کردی، در هر دو جنس سیری افزایشی داشته‌ و گرایش به‌ استفاده‌ از نام‎های فراملی در نام‎گذاری دختران، افزایش و در نام‎گذاری فرزندان پسر، روندی کاهشی در پیش گرفته است. در خصوص نام‎های با هویت کردی و ملی که‌ به‌ زیرمقولۀ نام‎های کهن، مشاهیر، طبیعت و مفهومی تقسیم شد، مشاهده‌ گردید گرایش به‌ استفاده‌ از نام‎های کهن، در این دو گروه هویتی، برای هر دو جنس افزایش یافته‌ است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Sociolinguistic Study of Naming in Mahabadi

نویسنده [English]

  • Bahman Zandi 1
1 Professor, Payam-e Noor University
چکیده [English]

This study is an attempt to investigate naming children over a period of 12 years, from 1998 to 2007 in Mahabad. For this purpose 4682 names for those born in mentioned years were collected from various schools in different levels and areas as required by statistical measures. At first, collected names were categorized into four identity groups and then, two of the groups (national and regional), were divided into several sub-categories according to semantic features and origin of the names. In order to collect data, various check lists were prepared by the researchers. Data were analyzed in each group as a whole and also according to gender by applying descriptive and inferential statistics. In descriptive statistics, Excel and SPSS were used and in inferential statistics, chi- square 2 was used for confirming or rejecting hypotheses. The results demonstrated that national identity group had the highest frequencies (1633 names) and religious identical group standing as the second (1333 names). Regional was the third (991 names) and the last group with the least frequencies (725) was transnational identity. The Study of changing tendency for naming via comparing names in two periods of time (74-79) and (80-85) had several conclusions. National and religious names, had a declining procedure while regional names and also transnational names (in female names) had an increasing procedure. Tendency toward choosing archaic names related to national or regional concept, indicated an increase in both genders. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • sociolinguistics
  • naming
  • Identity
  • gender
  • culture
منابع
احمدی، حمید (1388). بنیادهای هویت ملی ایرانی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
باستانی، سوسن (1387). جنسیت، فرهنگ، ارزشها و نگرشها. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
بهرامی، عسکر (١٣٨٣). جشن‌های ایرانیان. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
خداجو یوسفی، مینا (١٣٨٩). بررسی نامگذاری رسمی و غیررسمی شهر رشت از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی. پایان‎نامۀ کارشناسی ارشد زبان‎شناسی، دانشگاه پیام نور.
عبدی، عباس (1382). تحول نامگذاری کودکان در میان 4 گروه قومی ایران (بلوچ، ترکمن، کرد و عرب). تهران: معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
علی‎نژاد، بتول و سید محمد تقی طیب (1382). بررسی گرایش‎های جدید نام‎گذاری در اصفهان از دیدگاه زبان‎شناسی. مجلۀ مطالعات و پژوهشهای دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شمارۀ 32 و 33، 23-58.
فیض، سهیلا (١٣٨٣). بررسی زبانشناختی و جامعهشناختی سیر تحولات و گرایشهای والدین بر نامگذاری فرزندان در شهر شیراز. پایان‎نامۀ کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‎زبانان، دانشگاه شیراز.
قمری، محمد رضا و محمد حسن‎زاده (1389). نقش زبان در هویت ملی. زبانپژوهی، شمارۀ ٣، 153-172.
قوجق، یوسف (١٣٩١). فرهنگ نامگذاری نوزاد در قوم ترکمن، مطالعۀ موردی: محلۀ امام اعظم شهر گنبد کاووس. برگرفته از: http://anthropology.ir/sites/default/files/public/anthropologyfiles/ 17440.doc
گرت، استفانی (١٣٨٠). جامعهشناسی جنسیت. مترجم: کتایون بقایی. تهران: دیگر.
مینورسکی، ولادیمیر (1380). کردها، نوادگان مادها. مترجم: جلال جلالی‎زاده. تهران: ژیار.
میرخلیل‎زاده ارشادی، بابک (1372). مقایسۀ تنوع نام‎های زنان و مردان ایرانی. مجلۀ زبانشناسی، سال 10، شمارۀ 2، پیاپی 20: 84-107.
ناصری، عبدالله (١٣٧٨). نامگذاری در بلوچستان. برگرفته از: http://balochstan.lxb.ir
نرسیسیانس، امیلیا (١٣٩٠). مردمشناسی جنسیت. تهران: افکار.
هانتر، شیرین (٢٠١٤). یک مفهوم ذهنی یا واقعی. مصاحبه با شیرین هانتر استاد روابط بین‌الملل. برگرفته از: http://www.mehrnameh.ir/article/680
یاریان، پیمان (13٩٢). فرهنگ نامها. تهران: صابرین.
Agyekum, K. (2006). The Sociolinguistics of Akan Personal Names. Legon: Nordic Journal of African Studies, 15(2), 206-235.
Algeo, J. (1992). Onomastics.In: Tom Mcarthur (Ed.), The Oxford Companion to the English Language. Oxford University Press.
Gramsci, A. (1971). Selections from the Prison Notebooks of Antonio Gramsci. New York: International Publishers.
Laning, C. (2000). Faire Names for English Folk: Late Sixteen Century English Names. Retrived from: https://www.s-gabriel.org/names/christian/fairnames/
Lawson, E. D. (1984). Personal Names. 100 Years of Social Science Contributions, 32(1), 45-73.
Lenski, G. (1961). The Religious Factor: A Sociological Study of Religion’s Impact on Politics, Economics, And Family Life. New York: Doubleday and Company Inc.
Lyons, J. (1977). Semantics. Cambridge: Cambridge University Press.
Mphande, L. (2006). Naming and linguistic Africanisms in African American culture. In: J. Mugane, et al., (Eds.), Selected Proceedings of the 35th Annual Conference on African Linguistics, (pp. 104-113). Somerville, MA: Cascadilla Proceedings Project.
Spender, D. (1980). Man Made Language. London: Routledge Press.
Trepanie, R. (1991). Towards an Alternative Media Strategy: Gramsci’s Theory in Practice. Unpublished Master’s Thesis, University of Simon Fraser, Vancouver Canada.
Widdowson, H. (1998). EIL: Squaring the Circles. A Reply. World Englishes, 17(3), 379-401.