وضعیت سازه‌بودگی زنجیره‌های شبه خرده‌جمله در گونۀ موکریانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ادبیّات انگلیسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

2 دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

3 استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه رازی

چکیده

خرده‌جمله سازه‌ای با ساختار [NP XP] است که متمم افعال خاصی همچون «پنداشتن» و دیگر افعال هم‌معنی آن واقع می‌شود. زنجیرۀ مذکور در برخی زبان‌ها همچون سوئدی، انگلیسی، عربی، فرانسوی و فارسی سازه‌ای تحت عنوان «بند کوچک» یا «خرده‌جمله» تشکیل می‌دهد. در توصیف این بندها، خرده‌جمله‌ها بندی فاقد فعل خودایستا، متمّم‌ساز و تصریف معرّفی می‌شوند که ساختار آنها به صورت [NP XP] است. (XP) در این بندها می‌تواند گروه ‌اسمی، گروه ‌صفتی و یا گروه‌ حرف‌اضافه باشد. به لحاظ معنایی نیز خرده‌جمله‌ها دارای معنای گزاره‌ای هستند که معنای یک جملۀ کامل را در خود دارند. پژوهش حاضر در چارچوب نظریۀ حاکمیت و مرجع‌گزینی و به منظور بررسی سازه‌بودگی زنجیرۀ [NP XP] در زبان کردی، گویش سورانی، گونۀ موکریانی انجام شده است. در این راستا، با استناد به شواهدی از زبان کردی که به صورت میدانی گردآوری شده‌اند، به بررسی داده‌ها می‌پردازیم. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان می‌دهد زنجیرۀ [NP XP] به عنوان متمم افعالی همچونfærz» «kerden ʼفرض‌کردنʻ، «zanin» ʼدانستنʻ، «bæ hesew henan» ʼبه‌حساب‌آوردنʻ، «new nenan» ʼنامیدنʻ، و bæ» «næzær haten ʼبه‌نظرآمدنʻ به تمامی آزمون‌ها پاسخِ سازه‌ای می­دهد. همچنین استدلال‌های ارائه‌شده نیز سازه‌بودن زنجیره را اثبات می‌کنند. در نتیجه، زنجیرۀ [NP XP] در این گونه از زبان کردی یک سازه تشکیل می‌دهد؛ سازۀ حاصل خرده‌جمله است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


درزی، علی (1389). شیوۀ استدلال نحوی. تهران: سمت.
غلامعلی‌زاده، خسرو (1374). ساخت زبان فارسی. تهران: احیاء کتاب.
کلباسی، ایران (1362). گویش کردی مهاباد. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
Adger, D. (2002). Core Syntax a Minimalist Approach. Oxford: Oxford University Press.
Arts, B. (1992). Small Clauses in English: the Nonverbal Types. Topics in English Linguistics 8. Berlin and New York: Mpoton du Gruyter.
---------- (2001). English Syntax and Argumentation. Hampshire: Palgrave.
Baltin, M. (1998). A Non-argument for the Small Clauses as Constituents. Linguistics Inquiry, 29(3), 513-525.
Bhatt, R. (2005). Long Distance Agreement in Hindi- Urdu. Natural Language and Linguistic Theory,23, 757-807.
Cardinaletti, A. and M. T. Guastis (1995). Syntax and Semantics: Small Clauses Vol. 28. London Academic Press.
Chomsky, N. (1986). Knowledge of Language, its Nature, Origin, and Use. New York: Praeger.
----------------- (1993). “A Minimalist Program for Linguistic Theory”. MIT Occasional Paper in Linguistics1, 1-52.
Crystal, D. (2003). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Blackwell.
Darzi, A. (2006). “Small Clauses in Persian”. J. Humanities 13:1, 13-30.
Haegeman, L. (1994). Introduction to Government and Binding Theory. Cambridge Mass: Blackwell.
----------------- (2006). Thinking Syntactically. Oxford: Blackwell Publisher.
----------------- and Jacqueline Guèron (1999). English Grammar, a Generative Perspective. Oxford: Blackwell.
Hukari, T. and R. Levine (1991). On the Disunity of Unbounded Dependency Constructions. Natural Languages and Linguistic Theory 9, 27-144.
Irimia, M. A. (2012). Secondary Predicsate. Ph.D. Dissertation. Toronto University.
Napoli, D. J. (1993). Syntax: Theory and Problem. Oxford: Oxford University Press.
Pollard, C. and I. Sag (1994). Head-driven Phrase Structure Grammar. CSLI Publications.
Radford, A. (1988). Transformational Grammar: A First Course. Cambridge University Press.
Rizzi, L. (1986). Null Object in Italian and Theory of Pro. Linguistic Inquiry, 17, 501-557.
Safir, K. (1983). On Small Clauses as Constituents. Linguistic Review, 2(3), 285-312.
Stowell, T. (1983). Subject across Categories. Linguistic Review, 2(3), 285-312.
---------------- (1991). Small Clause Restructuring. MIT Press.
Williams, E. (1983(. Against Small Clauses. Linguistics Inquiry, 14(2), 287-308.
Yokoyama, T. (2012). On the Existence of Small Clauses in Japanese. M.A. Thesis. University of Toronto.