تبیین فرایند کشش جبرانی در گویش لکی دلفان در چارچوب نظریه بهینگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه رازی

چکیده

مقالة حاضر به توصیف و تحلیل فرایند کشش جبرانی با استفاده از چهارچوب بهینگی می­پردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی و چهارچوب نظری، رویکرد بهینگی است. داده­ها، شامل ضبط 14 ساعت مصاحبه از 14 گویشور (زن و مرد) 35 تا 75 ساله، به روش جمع­آوری میدانی است و براساس الفبای آوانگار بین­المللی،آوانویسی شده­اند. در گویش لکی، با حذف همخوان­های چاکنایی /h,?/ در واژه­های دو هجایی در ساخت‎های هجایی cvc.cv(c) رخ می­دهد و منجر به کشش جبرانی واکه در هجای اوّل می­شود و نیز در اثر حذف همخوان مشدّد در این گویش، فرایند کشش جبرانی رخ می­دهد که حاصل تعامل دو فرایند همگونی و کشش جبرانی با هم است؛ همچنین حذف همخوان چاکنایی /?,h/ در ساخت cvcc در واژه­های تک‎هجایی این گویش، نیز موجب وقوع فرایند کشش جبرانی پیوسته می­شوند. کشش جبرانی ناپیوسته با حذف همخوان­های چاکنایی /h,?/ در واژه­های تک‎هجایی و دو هجایی نیز رخ می‌دهد. همخوان­های چاکنایی مذکور در جایگاه عضو دوّم خوشة همخوانی واقع شده­اند. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که کشش جبرانی در گویش لکی دلفان فقط در واژه­های بسیط رخ می­دهد و این فرایند در واژگان مرکّب و یا در باهم­آیی واژگان اتّفاق نمی­افتد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Optimality Explanation of Compensatory Lengthening Process in Laki Dialect

نویسنده [English]

  • farzane heidari
چکیده [English]

the present research is aimed to analyze the compensatory lengthening process in Delfan Laki dialect by the use of optimality theory and it wants to answer this question: Is there compensatory lengthening in complex words or not? the research method is descriptive- analytic one. the data has been recorded and gathered by the field method and written their phonetic according to IPA. the above-mentioned process is explained and the constraints are extracted. the results reveal that compensatory lengthening only happen in simple words and it cannot happen in complex words. the present research is aimed to analyze the compensatory lengthening process in Delfan Laki dialect by the use of optimality theory and it wants to answer this question: is there compensatory lengthening in complex words or not? the research method is descriptive- analytic. the data has been recorded and gathered by the field method and written their phonetic according to IPA. the above-mentioned process is explained and the constraints are extracted. the results reveal that compensatory lengthening only happen in simple words and it cannot happen in complex words.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • compensatory lengthening
  • Laki dialect
  • Optimality Theory
  • complex words
  • simple words

مراجع

امان­الهی بهاروند، اسکندر (1370).  قوم لر: پژوهشی دربارة پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیایی لرها در ایران. تهران: آگه.
امیدی، عباس (1387). بررسی نظام آوایی گویش لکی دلفان در چارچوب واج­شناسی زایشی. پایان­نامة کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبائی.
بی­جن­خان، محمود (1388). واج­شناسی نظریة بهینگی. تهران: سمت.
پیریایی، شیوا (1389). بررسی واج­شناسی گویش بروجردی در چارچوب نظریة بهینگی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس.
جم، بشیر (1388). نظریة بهینگی و کاربرد آن در تبیین فرایندهای واجی زبان فارسی. پایان­نامۀ دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس.
حق­شناس، علی­محمد (1384). آواشناسی. چاپ دهم. تهران: آگه.
حیدری، فرزانه (1392). بررسی فرایندهای واجی گویش لکی دلفان: رویکرد بهینگی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه شهید بهشتی.
سلیمانی، آرزو (1391). توصیف فرآیندهای واجی گویش بالاگریوه: رویکرد بهینگی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس.
علی­نژاد، بتول؛ و محمد صدیق زاهدی (1388). تحلیل مورایی کشش جبرانی واکه در گویش کردی سورانی. مجلّة پژوهش­های زبان­شناسی، (1)، 27-46.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1385). واج­شناسی رویکردهای قاعده­بنیاد. چاپ اوّل. تهران: سمت.
محمد ابراهیمی و مرادخانی (1387). پسوندهای فعلی گویش لکی هرسینی. پژوهش نقد زبان و ادبیات خارجی، 1 (1)، 91-113.
مرادی، رسول (1387). تصریف و اشتقاق در گویش لکی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبائی.
مشکوة­الدینی، مهدی (1374). نظام آوایی زبان فارسی. چاپ پنجم. مشهد: دانشگاه فردوسی.
هوبشمان، هاینریش (2008). تحول آوایی زبان فارسی (از هندواروپایی تا فارسی نو).، مترجم: بهزاد معینی سام. تهران: امیرکبیر.
Anonby, E. J. (2003). Update on Luri: How Many Languages?. Journal of the Royal Asiatic Society (Third Series), 13 (2), 171-197.
Gordon, G. Jr. (2005). Ethnology: Languages of the World. Dallas Tex: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com. 
Goldsmith, J. A. (1976). Autosegmental Phonology. MIT PhD Dissertation (Published 1979), New York: Garland.
Hayes, Bruce P. (1989). Compensatory Lengthening in Moraic Phonology. Linguistic Inquiry 20, 253-306.
Hyman, L. (1985). A Theory of Phonological Weight. Dordrecht: Foris. Ito, Junko and Mester, A. (1993). Licensed Segments and Safe Phaths. In: C. Paradis and D. LaCharite (Eds.), Constraint Based Theories in Multilinear Phonology, Special Issue of the Canadian Journal of Linguistics.
McCarthy, J. & Prince, A. (1986). Prosodic Morphology 1986. Report no. Rucc-TR-32. New BVruswick. NJ: Rutgers University Center for Cognitive Science.
Moren, B. (2001), Distinctiveness, Coercion and Sonority: A Unified Theory of Weight. Routhlege.
Prince, A., & P. Smolensly (1993). Optimality Theory: Constraint Interaction in Generative Grammar. Blackwell.
Yoshimoto, Y. (2002). Optimality Theory and Rule-Based Phonology: A Comparison Through the Analyses of Lardil and Modern Hebrew. Ryudai Review of Euro- American Studie, (46), 19-41.
Zuraw, K. (2005). Optimality Theory in Linguistics. 2nd Edition. MIT Press 1.
مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران
دوره 6، شماره 22
مهر 1397
صفحه 61-80

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار