ساخت تأکید در کردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

پژوهش پیش رو ساخت تأکید و نشان­گرهای آن را در کردی کلهری بررسی کرده است. تأکید در زبان­های مختلف با نشان‌گرهای آوایی، صرفی یا نحوی مختلف نشان داده می­شود. در نوشتار حاضر داده­ها به شیوۀ میدانی و ازراه مصاحبه با گویشوران کردزبان در شهر کرمانشاه گردآوری شد. یافته­ها نشان داد که نشان­گرهای تأکید در کردی کلهری /ke/ و /xo/ هستند که گویشوران آن­ها را در معنای یکسان به­کار می­برند. بررسی­ها نشان داد که اگرچه این دو نشان­گر معنای یکسانی دارند، امّا کاربرد آن­ها در جملات مختلف خبری، امری، پرسشی (آری/­­نه و پرسش­واژه­ای) و تعجّبی باهم تفاوت دارد، این در­حالی است که در جملات تعجّبی، گویشوران از هیچ­کدام از این دو عنصر نشانۀ تأکید استفاده نمی­کنند. نتایج نشان داد که گویشوران در گونۀ خبری و پرسشی آری/ ­نه هر دو نشان­گر را به­کار می­برند، در­حالی­که در جملات امری و پرسش­واژه­ای تنها نشان­گر تأکید /ke/ به­کار می‌رود؛ همچنین یافته­های پژوهش، بیان­گر آن است که نشان­گر تأکید /ke/ نسبت به نشان­گر /xo/ در کردی کلهری از کاربرد کمتری برخوردار است.
 

کلیدواژه‌ها


آل­بویه لنگرودی، عبدالعلی و سریه شیخی قلات (1395). کارکرد نشانه‌های تأکید در زبان عربی معاصر و معادل‌یابی آن در زبان فارسی (با تکیّه بر ترجمۀ کتاب الأیّام طه حسین و مقدّمة للشِّعر).­ پژوهش­های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 6 (14)، 13-40.
راسخ­مهند، محمد (1384). بررسی انواع تأکید در زبان فارسی. مجلّۀ زبان و زبان‌شناسی، 1 (1)، 5-19.
رفیعی، داود (1396). روش‌‌های تأکید کلمه در زبان فارسی. دوفصلنامۀ علوم ادبی، 7 (­12)، 147-164.
شریفی، شهلا و نرجس بانو صبوری (1397). بررسی نشانۀ تأکید در گویش­های فارسی خراسان. نشریۀ زبانشناسی و گویش­های خراسان، 10 (18)، 151-159.
Reference
Halliday, M. A. K. (1967). Notes on Transitivity and Theme in English (Part 2). Journal of Linguistics, 3 (2), 199-244.
Jackendoff, R. (1972). Semantic Interpretation in Generative Grammar, Cambridge: MIT Press.
Lambrecht, K. (1994). Information Structure and Sentence form. Cambridge: Cambridge University Press.
Mathesius, V. (1931). Functional Linguistics. Proc. First Congress of Slavists, Prague.
Vallduvi, E. (­1990). The Information Component. Ph.D. Dissertation. University of Pennsylvania.
---------------- & E. Engdahl (1996). The linguistic realization of information packaging. Linguistics Journal, 34 (343), 459-519.