حذف همخوان‌های چاکنایی در نام‌ها در کردی کلهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

کردی کلهری و زبان فارسی در تلفّظ نام­های دارای همخوان چاکنایی تفاوت­هایی دارند. نوشتار پیش رو حذف همخوان­های چاکنایی /h/ و /ʔ/ پس از واکه در کردی کلهری را به­مثابة یکی از این تفاوت­ها بررسی کرده است. . بدین منظور، داده­های مرتبط از راه مصاحبه با ده گویشور کردی کلهری جمع­آوری شد و نام­هایی که نسبت به فارسی، صورت آوایی متفاوتی دارند، شناسایی شدند. پژوهش حاضر نشان می دهد که یکی از تفاوت­های عمده در صورت آوایی نام­ها در این دو زبان، خود را در توالی واکه و همخوان چاکنایی نشان می­دهد. در این حالت، همخوان چاکنایی حذف شده و واکة پیش از آن، یا به یک همخوان یا به واکة دیگری می­رسد. مطالعة حاضر تنها مواردی را بررسی کرده است که در آن­ها، واکه پیش از همخوان قرار می­گیرد. پس از رسیدن واکه به همخوان، ممکن است سه فرایند جایگزینی واکة کوتاه با واکة بلند، کشیدگی واکة کوتاه، یا هماهنگی واکه­ای رخ دهد. جستار پیش رو این تغییرات را در چارچوب نظریه بهینگی بررسی کرده است. بررسی داده­ها در چارچوب این نظریه از تسلّط محدودیت نشانداری *V/GLOT بر محدودیت‌ پایایی IDENT(V) حکایت دارد. این تغییرات تا جایی امکان­پذیر است که از سوی نظام واکه­ای کردی کلهری پذیرفتنی باشد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی ورمزانی، سمیرا و مهدی فتاحی (1398). تحلیل مورایی کشش جبرانی در گویش فارسی کرمانشاهی. مطالعات زبان­ها و گویش­های غرب ایران، 7 (2)، 1-15.
بدخشان، ابراهیم و محمد زمانی (1392). تحلیل و توصیف فرایند کشش جبرانی در گویش کردی کلهری بر پایة نظریة بهینگی. زبان و زبان­شناسی، 9 (17)، 135-149.
ثباتی، الهام (1397). تجزیه و تحلیل کشش جبرانی واکه در گونه­های کردی ایلامی با تکیه بر تحلیل مورایی. علم زبان، 5 (7)، 89-107.
خداوردی، فهیمه و گلناز مدرسی قوامی (1397). کشش جبرانی همخوان در زبان فارسی. زبان و زبان­شناسی، 13 (26)، 19-40.
درزی، علی (1372). کشش جبرانی مصوّت­ها در فارسی محاوره­ای امروز. مجلّة زبان­شناسی، 10 (2)، 58-75.
References
Bijankhan, M. (2000). Farsi Vowel Compensatory Lengthening: an Experimental Approach. 6th Conference on Spoken Language Processing. China: Beijing.
Crowley, T. (1997). An Introduction to Historical Linguistics. 3rd edition. Oxford University Press.
Farrington, C. (2018). Incomplete neutralization in African American English: The case of final consonant voicing. Language Variation and Change, 30 (3), 361-383.
Fischer-Jørgensen, E. (1987). A phonetic study of the stød in Standard Danish. Annual report of the Institute of Phonetics University of Copenhagen, 21, 55-265.
Gordon, M. & P. Ladefoged (2001). Phonation types: a cross-linguistic overview. Journal of Phonetics, 29, 383-406.
Hayes, B. (1989). Compensatory Lengthening in Moraic Phonology. Linguistic Inquiry, 20 (2), 253-306.
McCarthy, J. J. (2008). Doing Optimality Theory. Blackwell Publishing.
Sebregts, K. & Oostendorp, M. V. (2020). The glottal fricative /h/. Taalportaal, Retrieved from: https://www.taalportaal.org/taalportaal/topic/pid/topic_20150916115116266. (accessed 17 September 2020).