نقدی بر تمایز مضاف‌الیه اسمی و مضاف‌الیه وصفی

نوع مقاله : نقد کتاب

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

طبیب‌زاده و برادران همتی (۱۳۹۴) براساس معیارهای مختلف، نقشِ اسمِ دوم در ساخت‌های اسم + کسرة اضافه + اسم را به دو نوعِ مضاف‌الیه اسمی و مضاف‌الیه وصفی تقسیم می‌کنند. آن­ها به‌درستی برخی ویژگی‌های مغفول‌ماندة گروه‌های اسمی زبان فارسی را تأکید می‌کنند، امّا به نظر می‌رسد در توصیف صحیح این ویژگی‌ها ناموفّق هستند. اوّل اینکه آن­ها معیارهای مناسبی برای تشخیص مضاف‌الیه وصفی و تمایزِ آن با ساخت‌های دیگر ارائه نمی‌دهند. دوم اینکه مواردی که به‌مثابة نمونه‌های مضاف‌الیه وصفی مدّ نظر دارند، با وجود شباهتِ کلّی‌شان، تفاوت‌های ماهوی با یکدیگر دارند و نمی‌توان آن­ها را در یک دسته قرار داد. سوم اینکه آن­ها در نهایت معیارهای قطعی یا جامع و مانع برای تشخیص مضاف‌الیه وصفی به­دست نمی‌دهند و آن را به عوامل بافتی و کلامی وامی‌گذارند.
 
 

کلیدواژه‌ها


طباطبایی، علاءالدین (۱۳۸۲). اسم و صفت مرکب در زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
طبیب‌زاده، امید (۱۳۹۱). دستور زبان فارسی. تهران: مرکز.
---------- و نوید برادران همتی (۱۳۹۴). دو نوع وابستة اضافه‌ای در زبان فارسی: مضاف­الیه اسمی و مضاف­الیه وصفی. ادب‌پژوهی، 9 (۳۲)، 151-172.
مجد، امید (۱۳۹۰). دو تحلیل تازه از ساختمان صفات در زبان فارسی با توجه به: ۱. پسران وزیر ناقص‌عقل، ۲. تای تأنیث. فصلنامة زبان و ادب پارسی، 15 (۴۷)، 39-50.
Reference
Haspelmath, M. & A. D. Sims (2010). Understanding Morphology. 2nd edition. London: HodderEducation.