نقدی بر تمایز مضاف‌الیه اسمی و مضاف‌الیه وصفی

نوع مقاله : نقد کتاب

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

طبیب‌زاده و برادران همتی (۱۳۹۴) براساس معیارهای مختلف، نقشِ اسمِ دوم در ساخت‌های اسم + کسرة اضافه + اسم را به دو نوعِ مضاف‌الیه اسمی و مضاف‌الیه وصفی تقسیم می‌کنند. آن­ها به‌درستی برخی ویژگی‌های مغفول‌ماندة گروه‌های اسمی زبان فارسی را تأکید می‌کنند، امّا به نظر می‌رسد در توصیف صحیح این ویژگی‌ها ناموفّق هستند. اوّل اینکه آن­ها معیارهای مناسبی برای تشخیص مضاف‌الیه وصفی و تمایزِ آن با ساخت‌های دیگر ارائه نمی‌دهند. دوم اینکه مواردی که به‌مثابة نمونه‌های مضاف‌الیه وصفی مدّ نظر دارند، با وجود شباهتِ کلّی‌شان، تفاوت‌های ماهوی با یکدیگر دارند و نمی‌توان آن­ها را در یک دسته قرار داد. سوم اینکه آن­ها در نهایت معیارهای قطعی یا جامع و مانع برای تشخیص مضاف‌الیه وصفی به­دست نمی‌دهند و آن را به عوامل بافتی و کلامی وامی‌گذارند.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique of the Distinction between Nominal Genitives and Attributive Genitives

نویسندگان [English]

  • Ali Pirhayati 1
  • Mahmood Bijankhan 2
1 Ph.D. of Linguistics, Faculty of Foreign Languages and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Professor of Linguistics, Faculty of Foreign Languages and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Tabibzadeh and Baradaran Hemmati (2015) argue that the Persian Genitive constructions can be divided into attributive genitives and nominal genitives based on six criteria including the possibility of displacing the nominal and attributive dependents, adding the plural suffix, and the possibility of scrambling or topicalization. Attributive genitives can both precede and follow adjectives. Nominal genitives, on the other hand, do not precede adjectives except for the cases that result in a meaning shift or ungrammaticality of noun phrases. They emphasize a peculiar characteristic of Persian Ezafe constructions, but they are not successful in providing a proper explanation of it. In this article, we attempt to provide a brief account of their position, show some mistakes in their syntactic arguments, and criticize the difference between attributive genitives and compound nouns.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • compound noun
  • noun phrase
  • nominal genitive
  • attributive genitive
  • Ezafe construction
طباطبایی، علاءالدین (۱۳۸۲). اسم و صفت مرکب در زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
طبیب‌زاده، امید (۱۳۹۱). دستور زبان فارسی. تهران: مرکز.
---------- و نوید برادران همتی (۱۳۹۴). دو نوع وابستة اضافه‌ای در زبان فارسی: مضاف­الیه اسمی و مضاف­الیه وصفی. ادب‌پژوهی، 9 (۳۲)، 151-172.
مجد، امید (۱۳۹۰). دو تحلیل تازه از ساختمان صفات در زبان فارسی با توجه به: ۱. پسران وزیر ناقص‌عقل، ۲. تای تأنیث. فصلنامة زبان و ادب پارسی، 15 (۴۷)، 39-50.
Reference
Haspelmath, M. & A. D. Sims (2010). Understanding Morphology. 2nd edition. London: HodderEducation.