تصریف فعل در کُردی سنندجی در چارچوب ساختواژۀ ساختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‎شناسی، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

تصریف یکی از مهم‌ترین و درعینِ‌حال پرچالش‌ترین فرایندهای حوزۀ ساخت‌واژه به‌شمار می‌رود که همواره از دیدگاه‌های مختلف بررسی شده است. رویکرد ساخت‌واژۀ ساختی یکی از رویکردهای متأخر در حوزۀ ساخت‌واژه است که با نگاهی ساخت‌بنیاد به ساخت‌واژۀ زبان در تلاش است تا ارتباطی نظام‌مند بین صورت و معنا برقرار کند. این رویکرد دراین‌زمینه ابزاری را معرّفی می‌کند که به‌وسیلۀ آن می‌توان فرایندهای گوناگون ساخت‌واژی ‌ازجمله تصریف را فارغ از ساخت‌واژی یا نحوی‌بودن آن‌ها تحلیل کرد. در پژوهش پیشِ رو، صورت‌های تصریفی فعل در گویش سنندجی از زبان کردی در چارچوب ساخت‌واژۀ ساختی توصیف می‌شود. داده‌های این پژوهش، برگرفته از پیکره‌ای 1000 جمله‌ای، شامل 100 فعل سادۀ زبان کردی است که نگارنده آن را گردآوری کرده است. آنچه در این نوشتار به آن پرداخته می‌شود تحلیل ساخت‌های تصریفی فعل ساده در زبان کردی سنندجی با استفاده از طرح‌واره‌های ساختی است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد در مواردی که نتوان به پایۀ مشترکی بین دو سازۀ تصریفی قائل شد، طرح‌واره‌های مرتبۀ دوم به‌خوبی از عهدۀ برقراری ارتباط بین آن‌ها برمی‌آیند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن (1385). دستور زبان فارسی 1. تهران: فاطمی.
دانش پژوه، فاطمه؛ کریمی دوستان، غلامحسین (1395). مجهول در کرمانجی و سورانی بر پایۀ دستور نقش و ارجاع. جستارهای زبانی، 7(2)، 33-47.
دبیرمقدم، محمّد (1392). رده‌شناسی زبان‌های ایرانی. جلد دوم. تهران: سمت.
رخزادی، علی (1391). آواشناسی و دستور زبان کردی. سنندج: کردستان.