تحلیل نمود ایستایی و فعالیتی در کردی کلهری (بر اساس رویکرد فازی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

2 استادیار، گروه زبان‌شناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر برپایه رویکرد فازی کرافت (2012) به واکاوی نمودهای ایستایی و فعّالیتی در کردی کلهری پرداخته است. باتوجه‌به طبقه‌بندی کرافت (2012) از انواع نمود، می‌توان چنین مطرح کرد که چهار نمود ایستایی گذرا، ایستایی ناگذرای ذاتی، ایستایی ناگذرای اکتسابی و نمود ایستایی نقطه‌ای نیز در کردی کلهری وجود دارد. همچنین در این زبان نمودهای فعّالیتی به دو نوع نمود فعّالیتی مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شوند. تحلیل داده‌ها نشان داد که وجه مشترک چهار نمود ایستایی در کردی کلهری نقطه‌ای‌بودن فاز نمایه‌شده آن‌ها در بُعد کیفی است و تفاوت این نمودها در بسط فاز نمایه‌شده آن‌ها در بُعد زمان است. فازهای نمایه‌شده نمودهای فعّالیتی در دو بُعد زمان و بُعد کیفی گسترش می‌یابد که ازاین‌نظر، آن‌ها با نمودهای ایستایی تفاوت دارند. علاوه‌براین، تحلیل فازی، تفاوت بین نمودهای فعّالیتی مستقیم و غیرمستقیم را این‌گونه مشخص کرد که در نمود فعّالیتی مستقیم یک تغییر مستقیم و پیوسته در امتداد بُعد کیفی وجود دارد؛ اما در نمود فعّالیتی غیرمستقیم شاهد چنین وضعیتی نیستیم. باتوجه‌به تحلیل داده‌ها نتیجه گرفته می‌شود که تحلیل فازی می‌تواند تبیینی مناسب از تفاوت‌ها و ویژگی‌های مقوله نمود واژگانی به‌ویژه دو نوع نمود ایستا و فعّالیتی در کردی کلهری به دست دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of State and Activity Aspect in Kalhori Kurdish (Based on Phasal Approach)

نویسندگان [English]

  • Mehrangiz Barabardeh 1
  • Habib Gowhari 2
  • Tayyebeh Khoshbakht 2
1 Ph.D. Student of Linguistics, Department of Linguistics, Ilam branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Linguistics, Ilam branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.
چکیده [English]

Based on the phasal approach of Croft (2012), the present research has analyzed state and activity aspects in Kalhori. According to Croft's (2012) classification of aspect types, there are four types of transitory state, inherent permanent state, acquired permanent state, and point state in Kalhori language. Activity aspects are divided into two types of direct and undirect aspects. The results showed that the common feature of the four state aspects in Kalhori is that their profiled phase is punctual in the qualitative dimension, and the aspects differentiate in the expansion and extent of their profiled phase in the time dimension. The profiled phases of the activities are expanded in both time and quality dimensions, in this sense, they are different from state apects. In addition, the phasal analysis determined the difference between direct and indirect activity aspects in such a way that in the direct activity aspect there is a continuous change along the quality dimension, but such a situation in the indirect activity aspect is not observed. Finally, it is concluded that phasal analysis can provide an appropriate explanation of the differences and characteristics of lexical aspects, especially two types of state and activity aspects in Kalhori Kurdish.

کلیدواژه‌ها [English]

  • aspect
  • Kalhori Kurdish
  • time dimension
  • qualitative dimension
  • Phasal Approach
تابعی، رؤیا؛ تفکری رضایی، شجاع؛ قیطوری، عامر (1400). نمود مستمردر کردی سورانی: رویکردی کمینه‌گرا. مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 9(2)، 43-63. https://doi.org/10.22126/jlw.2021. 5982.1501
دانش‌پژوه، فاطمه؛ کریمی‌دوستان، غلامحسین؛ محمدابراهیمی، زینب؛ روشن، بلقیس (1392). ماهیت نمود واژگانی فعل و رابطه آن با تکواژ ستاک‌ساز غیرمعلوم - rā در کردی سورانی. زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، 5(8)، 53-80. https://doi.org/10.22067/lj.v5i8.34486
عباسی، بیستون؛ نجفیان، آرزو (1395). نظام زمان‌-‌وجه‌-‌نمود در گویش هورامی پاوه. فصلنامه زبان‌شناسی اجتماعی، 1(1)، 57-74.
عبداللهی‌پور، منصوره (1395). بررسی وجه و نمود در زبان کردی کلهری در چارچوب برنامه کمینه‌گرایی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه رازی.
میرزابیگی، مسعود؛ گوهری، حبیب؛ خوشبخت، طیبه؛ عزیزی‌فر، اکبر (1400). زمان-وجه-نمود در گویش کردی خزلی. فصلنامه مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 9(2)، 103-121. https://doi.org /10.22126/jlw.2020.4974.1401
ناصری، فاطمه (1395). نمود در زبان کردی (گویش کلهری). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زبانشناسی همگانی . دانشگاه کردستان.
ناصری، فاطمه (1397). بررسی رفتار نمود ناقص در زبان کردی (گویش کلهری). رخسار زبان، 2(6-7)، 146-164.
ویسی‌حصاری، رحمان (1394). زمان و نمود در کردی موکریانی. فصلنامه مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 2(8)، 101-124.
ویسی‌حصاری، رحمان (1396). نمود در کردی: از هستی‌شناسی تا دستور. مجله جستارهای زبانی، 8(3) (پیاپی 38)، 135-158.