انطباق خوشه همخوان آغازین در زبان ترکی آذربایجانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، گروه زبان و زبان‌شناسی همگانی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

2 دانشیار آموزش زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 استادیار زبان‌شناسی همگانی، گروه زبان و زبان‌شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

چکیده

مقالة حاضر شکسته‌شدن خوشه‌های همخوان آغازین در وام‌واژه‌ها در زبان ترکی آذربایجانی را برای انطباق با الگوی هجایی این زبان بررسی می‌کند. الگوی هجایی زبان ترکی آذربایجانی CV(C)(C) است. به این معنی که وجود آغازه در این زبان ضروری است؛ ولی حضور خوشة همخوان در آغازة هجا، غیرمجاز است و محدودیت *COMPONS از اولویت بسیار بالایی برخوردار است. پس اگر واژه‌ای با آغازة پیچیده وارد این زبان گردد، خوشة همخوان آغازین باید شکسته شود و با الگوی هجایی این زبان منطبق شود. این عمل با اعمال فرایند درج واکه صورت می‌گیرد که به دو حالت است: درج واکه آغازی و درج واکه میانی. درخصوص تعیین محل درج واکه اینکه درج میانی باید باشد یا آغازین، نظرات متعددی مطرح شده است. پس از بررسی نظریه‌های مختلف دراین‌زمینه، این‌گونه نتیجه‌گیری شد که در زبان ترکی آذربایجانی شکستن خوشة همخوان آغازین صرفاً براساس نظریة فلیچ هکر (2001، 2005) قابلِ‌تبیین است که بیان می‌کند محل درج براساس بیشترین شباهت ادراکی بین درون‌داد و برون‌داد پس از درج واکه تعیین می‌گردد. در پایان، فرایند درج و محل درج در چارچوب نظریة بهینگی تبیین و بررسی شد که این نظریه به‌درستی از عهده تبیین مسائل برآمد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدخانی، محمدرضا؛ رشیدیان، دیانا (1395). بومی‌سازی واجی و صرفی وام‌واژه‌ها در زبان ترکی آذربایجانی. زبان‌شناخت، 7(1)، 1-15.
بی‌جن‌خان، محمود (1392). واجشناسی نظریه بهینگی. تهران، سمت.
شقاقی، ویدا (1393). مبانی صرف. تهران: سمت.
علی‌نژاد، بتول؛ رحیمی، ملیحه (1390). ماهیت واکه درج‌شده در وام‌واژه‌های انگلیسی در زبان فارسی برمبنای نظریه بهینگی. زبان شناخت، 2(1 (پیاپی 3))، 69-97.
مدرسی قوامی، گلناز (1384): آغازه هجای فارسی و رابطه آن با فرایند اضافه در وام‌واژه بر مبنای نظریه بهینگی. مجموعه‌مقالات نخستین همایش انجمن زبان‌شناسی ایران، (صص. 79-90). تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی.
یاری، سیاوش (1374): قرض‌گیری واژگانی زبان ترکی آذری از زبان فارسی و بررسی علل و زمینه‌های آن. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی.