ساختار تصریفی فعل در بلوچی سرحدی گرنچین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشگاه سیتان و بلوچستان

2 استادیار، دانشگاه ولایت ایرانشهر

3 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

بلوچی سرحدّی رایج در منطقۀ گرنچین زیر شاخه‌ای از بلوچی غربی (رخشانی) است که عناصر ساختواژی مختلفی در ساختار فعل به کار می‌برد. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ توصیفی همزمانی از ساختار تصریفی فعل در قالب صورت‌های خودایستا و ناخودایستا در بلوچی سرحدّی گرنچین است. داده‌های پژوهش از طریق ضبط گفتار آزاد و مصاحبه با 10 گویشور بومی بیسواد با میانگین سنی 50-80 سال گرد‌آوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در ساختار فعل خودایستای بلوچی سرحدّی چهار عنصر ساختواژی می‌توان یافت: (1) جزء فعلی، (2) ستاک فعلی در قالب ستاک حال یا ستاک گذشته، (3) وند‌ها به صورت پیشوندی (پیشوند وجوه امری و التزامی، پشوند نفی و پیشوند نهی) و پسوندی (پسوند زمان گذشته، پسوند سببی، و شناسه‌های شخصی)، و (4) فعل ربطی اسنادی که به دو صورت کامل و پی‌بستی (کوتاه) به کار می‌رود. صورت‌های فعل ناخودایستای بلوچی سرحدّی شامل مصدر، وجه وصفی (اسم فاعل و اسم مفعول) و اسم مصدر است، که همه از ستاک فعل و پسوندهای خاصی ساخته می‌شوند.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Inflectional Structure of Verb in Sarhaddi Balochi of Granchin

نویسندگان [English]

  • Abbas Ali Ahangar 1
  • Moosa Mahmoodzahi 2
  • Farzaneh Jamalzahi 3
1 Associate Professor, Sistan and Balouchestan University
2 Assistant Professor, Velayat University of Iranshahr
3 MA, University of Sistan and Baluchistan
چکیده [English]

The Sarhaddi Balochi spoken in Granchin district about 35 kms to the southeast of Khash in Sistan and Baluchistan province is a subdivision of western (Rakhshani) Balochi which employs different morphological elements in verb structure. The purpose of this research is to present a synchronic description of inflectional structure of verb in terms of finite and non finite verb forms of Sarhaddi Balochi of Granchin based on linguistic corpus provided through fieldwork. Linguistic data have been gathered via free speech recording and interview with 10 native speakers (5 males and 5 females) residing in Granchin with an average age of 50-80 years. The findings of the research show thatfinite and non-finite verb forms consist of different morphological elements. Four morphological elements can be found in the structure of finite verbs including: (1) verbal element (2) Verb stem in the form of present or past; (3) Affixes in the form of prefixes and suffixes. Prefixes include the prefix of imperative and subjunctive moods, negation prefix, prohibition prefix, and suffixes comprise past tense suffix, causative suffix, past participle suffix  and personal endings; and (4) predicative copula in full and enclitic (short)forms. Non-finite verb forms of Sarhaddi Balochi are infinitives, participles (present and past participles) and gerundives, all of which are made from a verb stem plus particular suffixes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sarhaddi Balochi
  • inflectional structure
  • finite verbs
  • non-finite verbs

مراجع

دبیر‌مقدم، محمد (1384). ساختهای سببی در زبان فارسی. در: محمد دبیرمقدم، پژوهش‌های زبان‌شناختی فارسی (مجموعه مقالات) (صص 18-82). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مشکوﺓالدینی، مهدی (1388). دستور زبان فارسی: واژگان و پیوندهای ساختی. تهران: سمت.
 
Ahangar, A. A. (2007). A Description of Verbal System in Sarhaddi    Balochi of Granchin. Orientalia Suecana, 56, 7-24.
Axenov, S. (2006). The Balochi Language of Turkmenistan. Sweden: Uppsala University.
Baranzehi, A. N. (2003). The Sarawani dialect of Balochi and Persian influence on it. In: C. Jahani, and A. Korn (Eds.), The Baloch and Their Neighbours: Ethnic and Linguistic Contacts in Balochistan in Historical and Modern Times (pp. 75-111). Weisbaden: Reichert.
Barjasteh Delforooz, B. (2003). The Structure of Present and Past Stems in Balochi Compared to Old, Middle and New Persian. In: C. Jahani, and A. Korn (Eds.), The Baloch and Their Neighbours: Ethnic and Linguistic Contacts in Balochistan in Historical and Modern Times (pp. 19-32). Weisbaden: Reichert.
Buddruss, G. (1989). Aus Dem Leben Eines Jungen Balutschen, Von Ihm Selbst Erzählt. Abhandlungen für die Kunde desMorgenlandes. Stuttgart.
Booij, G. (2007). The Grammar of Words: An Introduction to Morphology (2nd edition). New York: Oxford University Press.
Jahani, C. and A. Korn, (2009). Balochi. In: G. Winfuhr, (Ed.), The Iranian Languages (pp. 634-692). London, New York: Routledge.
Jahani, C., A. A. Ahangar, and M. Noorzaie (2012). A Comparison among Aspect Markers in Balochi Dialects of Turkmenistan, Afghanistan, Sistani Sarhaddi, Granchin Sarhaddi, Sarawani, and Koroshi. In: Articles of the First International Conference on Iran's Desert Area Doalects (pp. 2263-2275)
Katamba, F. and J. Stonham (2006). Morphology (2nd edition). New York: Palgrave Macmilian.
Mahmoodi Bakhtiari, B. (2003). Notes on the Tense System in Balochi and Standard Persian. In: C. Jahani, and A. Korn (Eds.), The Baloch and Their Neighbours: Ethnic and Linguistic Contacts in Balochistan in Historical and Modern Times (pp. 133-145). Weisbaden: Reichert.
Noorzaei, M. and C. Jahani (2012). The Distribution and Role of the Verb Clitic =a/a= in Different Balochi Dialects. Orientalia Suecana. LXI, 170-185.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار