شیوة تغییر واکه‌های مرکب در وام‌واژه‌های انگلیسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی شیوة تغییر واکه­های مرکب در وام­واژه­های انگلیسی است. به­این منظور تعداد 568 وام­واژۀ انگلیسی از فرهنگ­ زمردیان استخراج شده و نحوة تلفّظ آنها در دو زبان انگلیسی و فارسی براساس IPA، مشخص شده است. از آنجا که تلفّظ انگلیسیِ برخی واژه­ها در دو گونة بریتانیایی و آمریکایی متفاوت است، تلفّظ گونة بریتانیایی، در بررسی داده­ها لحاظ شده است. سپس از میان داده­ها،
وام­واژه­های دارای واکة مرکب استخراج شده و براساس نوع واکة مرکبِ موجود در آنها از هم تفکیک
شده­اند و تغییرات این واکه­ها در زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی­ها نشان می­دهد که در آن گروه از واکه­های مرکب افتان که جزء دوم آنها را واکة /I/ تشکیل داده است، این جزء به غلت متناظرش یعنی [j] تبدیل می­شود و در آن گروه از واکه­های مرکب افتان که جزء دوم آنها واکة [U] می­باشد، این جزء در زبان فارسی زمانی به غلت [w] تبدیل می­شود که جزء اول آن به واکة [o] تبدیل شده باشد و
همخوان­های پایانه نیز بیش از یکی نباشد. از این­رو از بین این نوع واکه­ها تنها واکة‌ مرکب /aU/ در اغلب موارد به توالی یک واکۀ ساده و غلت [ow] در زبان فارسی دیده می­شود. واکه­های مرکب خیزان به واکة ساده تبدیل می­شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسماعیلی متین، زهرا (1392). وام­واژه­های زبان انگلیسی و انطباق آنها در زبان فارسی: رویکرد واج­شناسی زایشی. پایان­نامة کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس.
ثمره، یدالله (1388). آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجاها. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
حق­شناس، علی­محمد(1390). آوا­شناسی (فونتیک). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
زمردیان، رضا (1384). فرهنگ ریشه­شناسی واژه­ها و کوتاه نوشته­های دخیل اروپایی  و آمریکایی در زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
غلامعلی زاده، خسرو (1374). ساخت زبان فارسی. تهران: احیاء کتاب.
کامبوزیا، عالیه کرد زعفرانلو و حسین داوری (1391). بررسی وجود واکة مرکب درفارسی، نشریۀ ادب و زبان. دورۀ جدید، شمارۀ 31، 261-276. 
مشکوة­الدینی، مهدی (1388)، ساخت آوایی زبان. مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
نجفی، ابوالحسن (1358). مبانی زبان­شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی. تهران: نشر نیلوفر.
Crystal, D. (2008). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. (2nd edition). Oxford: Clarendon Press.
Oxford Dictionaries Website: www.oxforddictionaries.com
Pearson Longman Companion Website: www.pearsonlongman.com/dictionaries
Jensen, J. T. (2004). Principles of Generative Phonology. John Benjamin’s Publishing Company.
Laver, J. (1994). Principles of Phonetics. Cambridge: Cambridge University Press.
Roach, P. (2010). English Phonetics and Phonology (4th edition). Cambridge: Cambridge University Press.
Zolfaghari Serish, M. (2004). Phonological Analysis of Consonant Clusters in Persian. MA Thesis, submitted for Tarbiat Modares University.