نمود دستوری در گویش لری بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان

چکیده

این نوشتار با رویکردی توصیفی به بررسی نمود دستوری در گویش بختیاری می­پردازد و هدف آن شناخت انواع نمود دستوری، تظاهر واژ- نحوی آنها و تفاوت نمود در این گویش با زبان فارسی است. این پژوهش بر اساس چارچوب نظری کامری (1976) انجام شده است. داده­های زبانی از گفتار مردم سالخورده،
بی­سواد و تک­زبانۀ روستای دهنو در شهرستان کوهرنگ­ استان چهارمحال و بختیاری به دست آمده است. این افراد، به دلیل اینکه کمتر تحت تأثیر عوامل تغییر زبان قرار گرفته­اند و نفوذ زبان فارسی در گفتارشان کمتر مشهود است، انتخاب شده­اند و این امر محققان را در به دست آوردن اطلاعاتی بومی‌تر و خالص‌تر یاری رسانده است. در این راستا، گفتار گویشوران ضبط و گاهی هنگام گفت­و­گو با آنها جملاتشان یادداشت­برداری شد. این داده­های زبانی آوانویسی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این گویش ابزارهای بیان انواع نمود­های ناقص ، تام و کامل مورد تحلیل قرار گرفته و نمود ناقص هم به نمود­های استمراری، عادتی و تکرار تفکیک شده است. ابزار­های بیان مقولۀ نمود در این گویش، شکل صرفی افعال در زمان­های مختلف و افعال کمکی هستند. در گویش بختیاری همانند زبان فارسی تمایز نمودی بین نمود ناقص، تام و کامل به صورت حضور و عدم حضور تکواژ قابل تشخیص است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابوالحسنی چیمه، زهرا (1383).پژوهشی در فعل های نمودی در زبان فارسی. در: مجموعه مقاله‌های ششمین کنفرانس زبان شناسی (به کوشش ابراهیم کاظمی)، جلد1. تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
اشمیت، رودیگر (1382). نگاهی گذرا به زبان­های ایرانی باستان. در: رودیگر اشمیت، راهنمای زبان‌های ایرانی، ترجمه آرمان بختیاری و دیگران (صص 59-69). تهران: ققنوس.
پژمان بختیاری، حسین (1344). بختیاری در گذشته دور. مجله وحید، شماره 28، 316-321.
رضایی، والی (1391). نمود استمراری در فارسی معاصر. مجله فنون ادبی، دانشگاه اصفهان، سال چهارم، شمارۀ 1، 79-92.
طاهری، اسفندیار (1389). گویش بختیاری کوهرنگ. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
گلفام، ارسلان (1385). اصول دستور زبان. تهران: سمت.
Comrie, B. (1976). Aspect. Cambridge: Cambridge University Press.
Crystal, D. (1992). An Encyclopedic Dictionary of Language and Languages. Cambridge: Cambridge University Press.
Katamba, F. & J. Stonham (2006). Morphology. London: Macmillan.
Mackinnon, C. (2002). The Dialect of Xorramabad and Comparative Notes on Other Lor Dialects. Studia Iranica, 31, 103-138.
Marashi, M. (1970). The Persian Verb: A Partial Description for Pedagogical Purposes. Ph.D. Dissertation, University of Texas at Austin.
Rahimian, J. (2010). Contrasive Analysis of Aspectual Oppositions in English and Persian. Iranian Journal of Applied Language Studies, 2(2), 133-166.
Shopen, T. (1985). Language Typology and Syntactic Description. Cambridge: Cambridge university press.
Vendler, Z. (1957). Verbs and Times. Philosophical Review, LXVI: 143-160.
Vendler, Z. (1967). Linguistics in Philosophy. Ithaca, NY: Cornell.
Windfuhr, G. (1988). Bakhtiari Dialect. In: Encyclopedia Iranica, vol. 3, (pp. 561-599).