مقایسۀ مدل‌های ذهنی گویشوران فارسی‌زبان و هورامی‌زبان (بررسی موردی فعل ʼخوردنʻ)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری، دانشگاه پیام نور

چکیده

پژوهش حاضر با هدف استخراج و مقایسۀ مدل‌های ذهنی گویشوران فارسی و هورامی انجام شده است. برای نیل به این هدف، مدل‌هایی که، به باور نگارندگان، گویشوران فارسی از فعل «خوردن» و گویشوران هورامی از فعل waɾdæj ’خوردن‘ در ذهن خود دارند، استخراج شده و مبنای مقایسه قرار گرفته­اند. مدل‌های به دست آمده، هر دو، تا حدی پیچیده و گسترده و در عین حال عمیقاً شبیه هستند تا آنجا که تفاوت آنها قابل چشم‌ پوشی است. هر دو مدل دارای سه الگوی تکرارشوندۀ یکسان هستند. بنابراین، بر اساس استدلال‌هایی که برمبنای الگوها می‌توان کرد، معانی مختلفی که دو فعل مذکور، در هر دو زبان، پوشش می‌دهند، مطابق یکدیگر و یکسان هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


استرنبرگ، رابرت (1387). روان‌شناسی شناختی. ویراست چهارم. مترجم: سید کمال خرازی و الهه حجازی. تهران: سمت.
بی‌جن‌خان، محمود و مهدی محسنی (1390). فرهنگ بسامدی: بر اساس پیکرۀ متنی زبان فارسی امروز. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
تاگارد، پاول (1391). ذهن: درآمدی بر علوم شناختی. مترجم: رامین گلشائی. تهران: سمت.
دهخدا، علی اکبر (1385). فرهنگ متوسط دهخدا (به کوشش غلامرضا ستوده، ایرج مهرکی و اکرم سلطانی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راسخ مهند، محمد و زانیار نقشبندی (1392). تأثیر قدرت موضوعات فعلی بر حالت‌نمایی افتراقی: شواهدی از گویش هورامی. مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، سال اول، شمارۀ 1، 1-21.
روشن، بلقیس و لیلا اردبیلی (1392). مقدمه‌ای بر معناشناسی شناختی. تهران: علم.
روشن، بلقیس و مینا وندحسینی (1392). مقایسۀ مدل‌های ذهنی فارسی‌زبانان و آذری‌زبانان (بررسی موردی مصدرهای مرکب با جزءهای فعلی خوردن، زدن، کشیدن و گرفتن). مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، سال اول، شمارۀ 3، 69-101.
عباسی، بیستون و کریستین کزازی (1392). بررسی واژگان خویشاوندی هورامی بر اساس معیارهای مورداک. مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، سال اول، شمارۀ 2، 31-55.
غلامعلی‌زاده، خسرو و بیستون عباسی (در دست تألیف). گنجواژه: فرهنگ کاربردی زبان فارسی.
کامبوزیا، عالیه کرد زعفرانلو و سید مهدی سجادی (1392). ساخت هجا در زبان هورامی (گویش هورامان تخت). مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، سال اول، شمارۀ 2، 57-78.
نقشبندی، زانیار (1392). دستوری‌شدگی ترتیب سازه‌ای در ساخت‌های کنایی نشان‌دار در گویش هورامی. در: مهرداد نغزگوی کهن، مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی زبان‌های ایرانی (صص 193-212)، تهران: نویسه.
Abasi, B. and Gheitury, A. (2012). Semantics of Hawrami Body Part Terms. Iran and the Caucasus, 16 (3), 319-335.
Craik, K. (1943). The Nature of Explanation.Cambridge: Cambridge University Press.
Garman, M. (1990). Psycholinguistics.Cambridge: Cambridge University Press.
Gunter, M. M. (2003). The A to Z of the Kurds. Lanham: Scarecrow Press, Inc.
Haig, G. L. (2004). Alignment in Kurdish: a diachronic perspective. Unpublished Habilitationsschrift: Philosophische Fakultät der Christian-Albrechts-Universität zu Kiel.
Johnson-Laird, P. N. (1977). Procedural Semantics. Cognition, 5, 189-214.
Johnson-Laird, P. N. (1980). Mental Models in Cognitive Science. Cognitive Science, 40, 71-115.

Johnson-Laird, P. N. (1983). Mental Models: Towards a Cognitive Science of Language, Inference, and Consciousness. Harvard University press.

Johnson-Laird, P. N. (1988). How is Meaning Mentally Represented? In. U. Eco, M. Santambrogio&  P. Violi (Eds.), Meaning and Mental Representations, (pp. 99-118). Indiana University Press.
Johnson-Laird, P. N. (1995). Mental Models. In. R. A. Wilso&  F. C. Keil (Eds.), The MIT Encyclopedia of Cognitive Sciences, 525-527. Cambridge, MA: MIT Press.
 MacKenzie, D. N. (1987, December 15). Avroman: The Dialect of Avroman. Retrieved from Encyclopedia Iranica: http://www.iranica.com/articles/avromani-the-dialect-of-avroman-q
MacKenzie, D. N. (2002, December 15). Gurani. Retrieved from Encyclopedia Iranica: http://www.iranica.com/articles/gurani