فرایندهای واجی همخوانی در واژه‌های مشترک بین زبان فارسی معیار و زبان هورامی (گویش هورامان تخت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف از نگارش این مقاله، بررسی و توصیف فرایندهای واجی همخوانی در واژه­ های مشترک بین زبان فارسی معیار و زبان هورامی (گویش هورامان تخت)، یکی از زبان­ های ایرانی نو شاخۀ شمال غربی، است. برای گردآوری و ثبت داده ­ها، از ده گویشور بومی بی­سواد و با­سواد از زن و مرد در سنین بین 30 تا 80 سال در حدود 5 ساعت بهره گرفته شده است. از شمّ زبانی یکی از نگارندگان که گویشور بومی این گویش است و همچنین منابع مکتوب در این زمینه به عنوان پیشینۀ پژوهش استفاده شده است. داده­ ها در چارچوب نظریۀ واج­ شناسی زایشی تحلیل و بر اساس الفبای آوانویسی بین ­المللی «­IPA» آوانگاری شده­ اند. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است. با بررسی داده­ ها انواع فرایندهای واجی همخوانی از قبیل همگونی، حذف، درج، تقویت، تضعیف و قلب مورد بررسی قرار گرفته­ اند. پر­بسامدترین فرایندهای واجی همخوانی به ترتیب حذف، تضعیف و همگونی و کم بسامدترین آنها، درج، قلب و تقویت هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Consonantal Phonological Processes in Common Words between the Standard Persian Language and Hawrami Language (Hawramane Takht Dialect)

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mahdi Sadjadi 1
  • Aleyeh Kord Zafaranlu Kambuzia 2
1 MA. Student, Tarbiat Modarres University
2 Associate Professor, Tarbiat Modarres University
چکیده [English]

The purpose of this article is to study and describe the consonantal phonological processes in common words between the standard Persian language and Hawrami language (Hawramane Takht dialect), one of the members of the new northwest Iranian family of languages. For gathering data, we have done and recorded an interview with ten native speakers, men and women, literate and illiterate, aged between thirty and eighty for about five hours. Furthermore, we have used one of the writers, linguistic intuition who is the native speaker of this dialect and written sources in this connection as the background of the research. The data has been analysed within the framework of generative phonology and transcribed according to the International Phonetic Alphabet "IPA". The research is analytic descriptive. By analyzing data, the different kinds of consonantal phonological processes like assimilation, deletion, insertion, fortition, lenition, and metathesis were studied. The most frequent consonantal phonological processes were deletion, lenition, and assimilation and the least frequent ones were insertion, metathesis and fortition respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hawrami
  • Hawramane Takht
  • generative phonology
  • Assimilation
  • deletion
  • lenition
  • Fortitin

مراجع

اُگرادی، ویلیام، مایکل دابروولسکی و مارک آرُنُف (1386). درآمدی بر زبان­شناسی معاصر. مترجم: علی درزی. تهران: ­سمت.
بی­جن­خان، محمود (1384). واج­شناسی: نظریۀ بهینگی. تهران: سمت.
سلیمی، منصور (1392). بررسی و توصیف زبان هورامی و گویش پاوه­ای. تهران: احسان.
کامبوزیا، عالیه کرد زعفرانلو (1388). واج­شناسی: رویکردهای قاعده بنیاد. تهران: سمت.
کامبوزیا، عالیه کرد زعفرانلو و سید مهدی سجادی (1392). ساخت هجا در زبان هورامی (گویش هورامان تخت). مطالعات زبان و گویش­های غرب ایران، سال 1، شمارۀ 2، 57-78.
مکنزی، دیوید نیل (1390). فرهنگ کوچک زبان پهلوی. مترجم: مهشید میرفخرایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نقشبندی، شهرام (1375). نظام آوایی گویش هورامی (گونۀ شهر پاوه) از دیدگاه واج­شناسی زایشی و واج­شناسی جزءمستقل. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
Crystal, D. (2003). A Dictionary of Linguistics & Phonetics. Oxford: Blackwell.
Kenstowics, M. (1994). Phonology in Generative Grammer. Oxford: Blackwell.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار