فرایند درج واکه در خوشه‌های همخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

این مقاله به بررسی فرایند درج واکه در خوشه­های همخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب نظریة بهینگی می­پردازد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که چرا علیرغم مجاز بودن خوشة دوهمخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی، در برخی موارد این ساختار هجایی مجاز نبوده و فرایند درج واکه صورت می­گیرد و دیگر اینکه کیفیت واکة درج­شده چگونه تعیین می­شود. برای انجام این تحقیق داده­های زبانی به صورت میدانی از گویشوران این زبان جمع­آوری شد. بررسی داده­ها نشان می­دهد که در این زبان در خوشة همخوانی پایانة هجا همواره اصل توالی رسایی رعایت می­شود؛ بدین ترتیب که با دور شدن از قلة هجایی رسایی کاهش و با نزدیک شدن به قله رسایی افزایش می­یابد. به همین دلیل در مواردی که اصل توالی رسایی نقض شده باشد، فرایند درج واکه صورت می­گیرد. با تحلیل داده­ها در چارچوب نظریۀ بهینگی می­توان نوشت در این زبان برای اقناع محدودیت نشانداری اصل توالی رسایی در پایانة هجا، درج واکه مجاز شمرده می­شود؛ به عبارت دیگر، محدودیت نشانداری اصل توالی رسایی بر محدودیت پایاییDEP  تسلط می­یابد. در زبان ترکی آذربایجانی واکة درج­شده همواره دارای مشخصة ثابت ]+افراشته[ بوده و با تبعیت از محدودیت­های حاکم بر فرایند هماهنگی واکه­ای از نظر ارزش مشخصة ]پسین [و] گردی[ با واکة قبل از خود هماهنگ می­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Vowel Epenthesis in Final Consonant Clusters of Azerbaijani Turkish

نویسنده [English]

  • Seyyed Mohammad Razinejad
Assistant Professor
چکیده [English]

This article studies vowel epenthesis in final consonant clusters in Azerbaijani Turkish within Optimality Theory.  Final consonant clusters are licensed in some words in Azerbaijani yet in others a vowel is inserted within final consonant clusters. This article tries to find the reason for vowel insertion and also the quality of inserted vowels within Optimality Theory where it can be explained by interaction and ranking of markedness and faithfulness constraints. Ranking of constraints is language-specific so this article, also tries to find constraints involved in vowel epenthesis within final consonant clusters and their ranking in this language. Study of data reveals that vowel is inserted in final consonant clusters for satisfying SON SEQ constraint and the inserted vowel always has [+high] feature and the [back] and [round] features of this vowel are underspecified. For satisfying IDENT (back, round) constraint, following vowel harmony in Azerbaijani Turkish, these features are determined by a preceding vowel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • vowel epenthesis
  • vowel harmony
  • Optimality Theory
  • sonority sequence principle