فرایندهای واژ - واجی پیشوندهای گویش تاتی تاکستان بر پایۀ نظریۀ بهینگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، زنجان، ایران

2 استادیار زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، گروه زبان‌شناسی، زنجان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت بررسی پیشوندهای واژ - واجی گویش تاتی تاکستان و واکاوی چگونگی عملکرد فرایندهای واژ - واجی در چارچوب نظریۀ بهینگی. منظور از فرایندهای واژ - واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد می‌شود و انگیزۀ آوایی دارد. روش پژوهش به‌­صورت تحلیلی بوده و داده‌ها از کتاب‌های تاتی، رادیو و شبکه‌های محلّی گردآوری‌ شده‌اند. متغیّرهای زبانی براساس نوع فرایندهای آوایی و واژگانیِ دخیل مورد بررسی قرار گرفتند. نهایتاً، براساس داده‌های موجود، این نتیجه به­دست آمد که در این زبان گاهی فرایند حذف و گاهی درج در مرز تکواژی رخ می‌دهد؛ هرچند فرایند حذف در پیشوندها از مرتبۀ بالاتری نسبت به درج برخوردار است. این امر، نشان‌دهندۀ هم­نوایی یا همان دسیسۀ واجی است و درواقع نشان می‌دهد که مرتبه­بندیِ محدودیت‌های جهانی در این گویش صادق بوده و محدودیت‌های موجود در گویش یادشده با محدودیت‌های جهانی هم­سو است. این پژوهش به پیکرۀ دانش زبانیِ زبان­شناسان در مورد گویش تاتی افزوده و به پژوهش­گران در شناختِ هرچه بیشتر فرایندهای واژ - واجی گویش تاتی و تطابق آن با جهانی‌های این حوزه یاری می‌رساند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Morphophonological Processes in Takestani Tati Dialect Prefixes: An Optimality Theory Approach

نویسندگان [English]

  • Javad Rahmani 1
  • Mohammadraza Oroji 2
  • Behzad Rahbar 2
1 Linguistic student of Zanjan Azad University / Department of Linguistics, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
2 Linguistics professor in Zanjan Azad UnivDepartment of Linguistics, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran. ersity
چکیده [English]

The present study was an attempt to investigate the Morphophonological Prefixes and processes in Takestan Tati Dialect on the basis of Optimality theory. Morphophonological processes are phonological changes occurring in a morphological context, those changes happening among morphemes, and are phonologically governed. The research was analytical and the data were collected from Tati books and local media. Data were then analysed on the basis of relevant phonological and lexical process. The results illustrated that in Tati both elision and insertion processes happen in morphological borders, highlighting conspiracy in this language. However, elision has a higher rank in the hierarchy and any violation of it renders the output optimally unacceptable. In the same vain, this study concluded that the universally- ranked constraints also apply to Tati and the constraints in Tati dialect were in line with the universal ones.It is hoped, the present study could add to the linguistic scope and knowledge of scholars, acquainting the researchers more with Morphophonological processes of Tati dialect and its adaptation to the universalities of this realm.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • morphophonemics processes
  • Tati dialect
  • Optimality Theory
  • constraints
  • prefix
بی‌جن­خان، محمود (1389). واج‌شناسی: نظریة بهینگی. تهران: سمت.
سبزعلی­پور، جهاندوست (1389). زبان تاتی (توصیف گویش تاتی رودبار). رشت: فرهنگ ایلیا.
صادقی، علی‌اشرف (1390). مسائل تاریخی زبان فارسی. تهران: سخن.
طاهری، عباس (1388). بررسی گویش تاتی تاکستان. تاکستان: سال. 
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1385). واج‌شناسی قاعده­بنیاد. تهران: سمت.
Clark, Z. (2004). A Stochastic Optimality Theory Approach toSyntacticChange. Ph.D. dissertation in Linguistics, Stanford University.
Fuller, M. (2013). On the Special Role of Faithfulness Constraints in Morphology-Sensitive Phonology: The M-Faithfulness Model. Ph.D. dissertation in Linguistics, University of North Carolina.
Kager, R. (1999). Optimality Theory. New York: Cambridge University Press.
MaCarthy. J. (2011). Autosegmental Spreding in Optimality Theory. Massachusetts: Massachusetts University Press.
Prince, A. & P. Smolensky (1993). Optimality Theory: Costraint Interaction in Generative Grammer. Oxford: Blackwell Publishing Ltd.
Smith, J. L. (2012). Parts of Speech in Phonology: Handout. 17th LIPP Symposition at the the 18th Manchester Phonology Meeting. Manchester: University of Manchester.
Stilo, D. L. (1981). The Tati Language Group in the Sociolinguistic Context of Northwestern Iran and Transcaucasia. Iranian Studies, 3 (14), 137-187
Uffman, C. (2002). Intrusive and Optimal Epenthetic Consonants. Toulouse Conference on English Phonology, Oxford: Blackwell publishing.
Yarshater, E. (1962). The Tati Dialect of Ramand, In: W. B. Henning andE. Yarshater (Eds.), A. Locust' Leg. Studies in Honour of S.H. Taghizadeh, London, 2 (11), 240-5.
----------------- (1969). A Grammar of Southern Tati Dialects. Paris, The Hague: Mouton.