الگوی رشد شناخت اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی فارسی‌زبان و فارسی - ترکی‌زبان با توجّه به توالی تکلیف‌های نظریۀ ذهن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری رشتة زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

شواهد محکمی در حمایت از وجود ارتباط بین رشد زبان در کودکان و رشد نظریۀ ذهن وجود دارد. ولمان و لیو (2004) مقیاسی از پیشرفت رشدی درک حالت‌های ذهنی در کودکان پیش‌دبستانی ارائه داده‌اند. در این مقیاس‌گذاری، توالی‌ای از هفت تکلیف ارائه شده که به­‌نظر می‌رسد با‌ ترتیبی قابل ‌پیش‌بینی، در فرایند رشد کودکان پدیدار می‌شوند. مجموعۀ این تکلیف‌ها بر ساخت‌های مفهومی مختلفی تمرکز دارند که در این فرایند شناختی به­دنبال هم ظاهر می­شوند. در پژوهش حاضر، هفت تکلیف نظریۀ ذهن روی سی کودک فارسی­زبان و سی کودک فارسی – ترکی­‌زبان اجرا شد تا ترتیبی از این هفت تکلیف براساس سطح دشواری آن­ها برای هریک از دو گروه زبانی ارائه شود و از سوی دیگر، ترتیب‌های مشخّص‌شده با یکدیگر و همچنین با ترتیب پیشنهادی ولمان و لیو (2004) از تکلیف‌های نظریۀ ذهن مقایسه شوند. الگوهای ارائه‌شده از رشد شناخت اجتماعی برای آزمودنی­های پژوهش حاضر بیان­گر آن است که کودکان فارسی­زبان و فارسی – ترکی­زبان، مراحل رشد شناخت اجتماعی مشابهی را با تفاوتی اندک نشان می­دهند. با توجّه به نتایج به‌دست­آمده، تفاوتی میان عملکرد کودکان تک­زبانه و دوزبانه در انجام تکلیف­های نظریۀ ذهن معنادار نیست؛ به­عبارتی، نمی­توان عملکرد یک گروه زبانی در انجام تکلیف­های نظریۀ ذهن را بر گروه دیگر برتر دانست.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


کاکوجویباری، علی­اصغر؛ فرهاد شقاقی و مجید برادران (1391). تحوّل شناخت اجتماعی براساس نظریۀ ذهن در کودکان. شناخت اجتماعی، 1 (2)، 32-39.
Bialystok, E., & F. Craik (2010). Cognitive and Linguistic Processing in the Bilingual Mind. Current Directions in Psychological Science, 19 (1), 19-23.
Bialystok, E., & E. Ryan (1985). A metacognitive framework for the development of first and second language skills. In: D. L. Forrest-Presley, G. Mackinon, & T. Waller (Eds).Metacognition, Cognition, and HumanPerformances. (pp. 207-252). New York: Academic Press.
Brown, R. (1973). A First Language: The Early Stages. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Cebula, K. R., & J. G. Wishart (2008). Social Cognition in Children with Down Syndrome. International Review of Research in Mental Retardation, 35, 43-86.
Darci, N. T. (1953). A Review of the Literature on the Effects of Bilingualism Upon the Measurement of Intelligence. Journal of Genetic Psychology, 103, 259-282.
De Villiers, J. G., & P. A. De Villiers (2014). The Role of Language in Theory of Mind Development. Top Lang Disorders, 34 (4), 313-328.
Harris, C. W. (1948). An Exploration of Language Skill Patterns. Journal of Educational Psychology, 39 (6), 321-336.
Harris, P. L. (2006). Social Cognition. Cognition, 2, 811-858.
Farhadian, M., A. Rohani, M., Mariani, R. Ma’arof, N. Gazanizadand, & V. Kumar (2010). Theory of Mind in Bilingual and Monolingual Preschool Children. Journal of Psychology, 1 (1), 39-46⸳
Miller, C. A. (2006). Developmental Relationships between Language and Theory of Mind. American Journal of Speech-Language Pathology, 15 (2), 142-154.
Millett, K. R. G. (2010). The Cognitive Effects of Bilingualism: Does Knowing Two Languages Impact Children’s Ability to Reason about Mental States? ADissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, University of Minnesota.
Peal, E., & W. Lambert (1962). The Relation of Bilingualism to Intelligence. Psychological Monographs, 76, 1-23.
Premack, D., & G. Woodruff (1978). Does the Chimpanzee Have Theory of Mind? Behavioral and Brain Science, 4, 515-526.
Razza, R. A., & C. Blair (2009). Association Among False-Belief Understanding, Executive Function, and Social Competence: A Longitudinal Analysis. Journal of Applied Developmental Psychology, 30 (3), 332-343.
Saer, D. J. (1922). An Inquiry Into the Effect of Bilingualism Upon the Intelligence of Young Children. Journal of Experimental Pedagogy & Training College Record, 6, 232-240, 266-274.
Wellman, H. M., D. & Liu (2004). Scaling of theory-of-mind tasks. Child Development, 75 (2), 20⸳